Page 21 - Müdafi ve Vekil İçin Temel Mevzuat TCK CMK CGİK

Cezada Güncel Geli¸smeler

konu¸smanın görüntülü kaydı delil olarak kullanılamaz. 1
Kullanılacak araçlar, teknik geli¸stikçe de˘gi¸smektedir. Artık GPS
cihazlarının kullanılması da mümkündür. 2
Almanya’da ¸süpheye dayanmayan hallerde video ile hız kontrolü
yapılarak idari para cezasına karar verilmesi üzerine yapılan yargı-
lamada, hız kontrolüne ili¸skin bir Bakanlık Emri mevcut bulundu˘gu
için, video ile yapılan hız denetiminden elde edilen hukuka uygun
bulunmu¸s ise de, Alman Federal Anayasa Mahkemesi aksine karar
vermi¸stir. 3
CMK 140/A maddesi ile 135 ile 140’ncı maddelerde düzenlenen
koruma tedbirlerinin uygulanmasına ili¸skin usul ve esasların yönetme-
likle düzenlenmesine olanak sa˘glanmı¸s ise de bu konudaki yönetmelik
henüz yayınlanmamı¸stır.
2.7. Yapay zekâ ve robotların hukuki durumu
16 ¸Subat 2017 tarihli Avrupa Parlamentosu kararı robotlara bir
nevi özgü bir ki¸silik tanımayı öngörmektedir. Bu nedenle, 2018 tarihli

1
Alman Hukuku ki¸sisel verilerin ve özel konu¸smaların insan onurunu ve ki¸sili˘gin özgürce ge-
li¸stirilebilmesi için gizli tutulması gerekti˘gini vurgulamaktadır. Bu nedenle özel ya¸samı korumak
amacıyla delil de˘gerlendirme yasa˘gı olarak ‘günlük kararları’ diye bilinen bazı kararlar vermi¸stir.
¸ Süphelinin günlü˘güne yazdı˘gı ifadeler, e˘ger tamamen ki¸sisel nitelikte ise delil olarak ileri sürüle-
mez. Bununla kar¸sılık ‘suç i¸sleyerek ki¸silik geli¸stirilemeyece˘gi için’ suç fiilleri hakkında günlü˘ge
yazılan yazıların delil olarak kullanılabilece˘gi ileri sürülmü¸stür. Ancak, bir ki¸siye kızdı˘gı için ona
kar¸sı nasıl bir suç i¸sleyece˘gini planlayan ve suç i¸slemekten vazgeçmek yerine neden suçu i¸sledi˘gini
günlü˘güne açıklayan yazılar, bunları yazan bir failin notları özel hayatın çekirdek alanına dahil sa-
yılmamakla birlikte, söz konusu içerik ¸süphelinin sosyal çevresiyle, di˘ger insanlarla ve özellikle de
ma˘gdurun özel ya¸samı ile ba˘glantılı bilgiler içerdi˘ginden, Anayasa Mahkemesi 4’e kar¸sı 4 oyla alı-
nan kararında, bu tür bilgilerin ceza muhakemesi hukukunda delil olarak kabul edilemeyece˘gine
karar vermi¸stir (10.8.2005 Selbstgesprächs-Urteil des 1. Strafsenats des BGH, 1 StR 140/051). Ba¸ska
bir olayda uzun süredir karısı ortadan kaybolmu¸s olan ve kadının kocası tarafından öldürüldü˘gü
¸ süphelenildi˘ginden ileti¸sim denetlenmesi ve teknik takip kararı alındı˘gı için ¸süpheli kendi aracının
içindeyken kendi kendine bir ¸sarkı söylemi¸stir. ‘’Karım uzun zamandan beri öldü, geri gelmeyecek,
evet onu ben öldürdüm, bu benim sorunum” kelimelerinin geçti˘gi bu ¸sarkı, ortam dinlemesi yapı-
larak kayda alınmı¸stır. Federal Yargıtay daha önce verdi˘gi ‘günlük’ kararlarına benzer bir ¸sekilde
günlü˘ge yazılan dü¸süncelerin özel hayatın gizli, çekirdek alanına dahil olması örne˘ginden hareketle
¸ süphelinin tek ba¸sına bulundu˘gu sırada kendi kendisiyle yaptı˘gı konu¸smaların delil olarak kullanı-
lamayaca˘gına karar vermi¸stir. Kararın gerekçesi olarak bir ¸süpheli kendi suçu hakkında konu¸suyor
olsa bile en derin dü¸süncelerini istemsizce açı˘ga vurmaktadır; bu nedenle, özel hayatın mahrem ala-
nına ili¸skin bu dü¸süncelerin delil olarak kullanılamayaca˘gı, sözlerin uçucu oldu˘gu vurgulanmı¸stır.
2
Polis, sanı˘gın aracına, ilk derece mahkemesinin kararında belirtilen yerle¸stirilme ¸sekli ve uygu-
lanma süresine aykırı olacak bir biçimde GPS takip cihazı yerle¸stirmi¸stir. ˙ Ilk derece mahkemesinde
bu delil kabul edilmi¸s ve sanık mahkûm edilmi¸stir. Sanık bu kararı temyiz ederek, karara aykırı
GPS takibinin ve bu ¸sekilde elde edilen delillerin, Anayasa ek madde 4’teki hakkını ihlal etti˘gini
belirtmi¸stir. Amerikan Federal Yüksek Mahkemesi ise, Anayasa ek madde 4’te, keyfi arama ve el-
koymalara kar¸sı korunma hakkından söz edildi˘gini ancak bu hakkın nasıl hayata geçirilece˘ginden
söz edilmedi˘gini ifade etmi¸s ve burada amacın, gelecekteki Anayasa ek madde 4 ihlallerini engel-
lemek oldu˘gunu, delilin dosyadan çıkarılması kuralının, kusursuz sorumluluk rejimi gibi katı bir
uygulamaya dönü¸smemesi gerekti˘gini vurgulamı¸stır (U.S. v. Jones, 565 US 200, 2012).
3
A¸samalardan sonra Federal Anayasa Mahkemesi ¸su kararı vermi¸stir: Temel hakların kısıtlan-
ması için kanunla verilen yetki bulunmalıdır. Video ile yapılan hız denetimi ki¸sisel veriler üzerindeki
temel hak ile ilgilidir. Yasal düzenleme bulunmayan hallerde, elde edilen delil hukuka aykırı yön-
temle elde edilmi¸s delil sayılır. Bu delilin hüküm verilirken kullanılması da yasaktır. Somut olayda
idari kabahat yaptırımı söz konusu olması durumda bir de˘gi¸siklik yaratmaz (BVerfG 11.8.2009; 2
BvR 941/08).
22