Page 26 - Müdafi ve Vekil İçin Temel Mevzuat TCK CMK CGİK

Cezada Güncel Geli¸smeler

rulması kararı alınabilir (6415 sK, m.5). 1
Ceza Kanunu suç i¸slenmesi ile sa˘glanan menfaatin de˘gerlendiril-
mesi veya dönü¸stürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların
müsadere edilmesini (kazanç müsaderesi) kabul etmi¸stir (TCK 55/1).
Bu müesseseyi kabul eden sistem içerisinde geni¸sletilmi¸s müsadere
niteli˘ginde olmak üzere, Ceza Muhakemesi Kanunu da hak ve alacak-
lara ili¸skin tedbir olarak 128’nci maddesinde “ta¸sınmazlara, hak ve
alacaklara el koyma” ba¸slı˘gı altında, liste halinde sayılan a˘gır suçlarda,
haklara elkonulabilir. Katalogda sayılan suçlarla ilgili olarak ¸süpheli
veya sanı˘ga ait ta¸sınmazlara, kara, deniz veya hava ula¸sım araçlarına,
banka veya di˘ger mali kuramlardaki her türlü hesaba, gerçek veya
tüzel ki¸siler nezdindeki her türlü hak ve alacaklara, kıymetli evraka, or-
ta˘gı bulundu˘gu ¸sirketteki ortaklık paylarına, kiralık kasa mevcutlarına
ve di˘ger mal varlı˘gı de˘gerlerine, bunlar ¸süpheli veya sanıktan ba¸ska
bir ki¸sinin zilyetli˘ginde bulunması halinde dahi el konulabilir (CMK
128/1). Bu malvarlı˘gı de˘gerlerinin somut olarak belirlenmi¸s olması
gerekir.
Kaçakçılık Kanunu’nda tanımlanan suçların i¸slenmesinde kulla-
nılan ta¸sıtlara CMK 128 uyarınca el konulur (5607 s.lı Kanun 10/1).
Kaçakçılıkta el koyma ile ilgili olarak 2017 yılında KHK 694, m. 11 ile
eklemeler yapılmı¸stır.
Uyu¸sturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun’a ek madde
2 eklenmi¸stir (2017/694 KHK, 2018/7078 s. K.). Yapılan düzenleme ile,
uyu¸sturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti suçunda kullanılan
araca elkoyma, CMK 128/4 hükmü uyarınca gerçekle¸stirilecektir. Araç,
maddede sayılan özel hallerde iade edilmeyecektir.

4. Yakalama ve Tutuklama
4.1. Yakalama
CMK’nun 90’ıncı maddesi iki ayrı tür yakalama yetkisi düzenlemi¸s-
tir: CMK 90/1 suçüstü yakalamasını düzenlerken, CMK 90/2 tutuk-
lama kararı veya yakalama emri düzenlenmesi gereken ve gecikme-
sinde sakınca bulunan hallerdeki yakalamayı ele almaktadır. 2
Kollu˘gun yakaladı˘gı ki¸sinin kendisine ve etrafına zarar vermesini
3
önlemek üzere, silahlı olup olmadı˘gını belirlemesi gerekir. Bu nedenle,
1
Hakan Kızılarslan, Tüzel Ki¸silere Özgü Koruma ve Güvenlik Tedbirleri, Ankara 2020.
2
Yakalamaya konu fiilin suç te¸skil etmesi gerekir. Protopapa suç te¸skil etmeyen bir eylemden do-
layı tutuklandı˘gı, md. 11’e aykırı olarak barı¸sçıl toplantı yapma hürriyetinin ihlal edildi˘gi iddiaları
ile A ˙ IHM’e ba¸svurmu¸stur. A ˙ IHS’nin 7. maddesiyle ilgili olarak ba¸svuranın Kuzey Kıbrıs toprakla-
rına kanuna aykırı olarak giri¸s yaptı˘gı, söz konusu kanunun ba¸svuran tarafından bilinebilir oldu˘gu,
dolayısıyla suç te¸skil eden bir harekette bulundu˘gu dikkate alınarak 7. maddenin ihlal edilmedi˘gine
karar verilmi¸stir (A ˙ IHM 24.2.2009, Protopapa-Türkiye).
3
Bir otomobilin içinde bulunan bir ki¸siyi yakalayan polis, aynı zamanda ve yakalamanın bir par-
çası olarak, aracın yolcu kısımlarında arama yapabilir. Bundan elde edilen delil hukuka uygun ola-
27