Page 29 - Müdafi ve Vekil İçin Temel Mevzuat TCK CMK CGİK

Cezada Güncel Geli¸smeler

4.2.2. Tutuklama kararının içeri˘gi
Tutuklama ki¸si özgürlü˘günü a˘gır ¸sekilde kısıtlayan tedbir oldu˘gun-
dan, tutuklama kararının muhtevası Kanun tarafından kesin olarak
düzenlenmi¸stir (CMK 101/2).
i) Tutuklamaya, tutuklamanın devamına veya tahliye isteminin red-
dine ili¸skin kararlarda, ¸süphelinin kimlik bilgilerinin ardından, iki ayrı
˙
olgu yer almalıdır. Ilk olarak, kuvvetli suç ¸süphesini gösteren delillerin
somut olgularla gerekçelendirilerek açıkça yazılması gerekir (CMK
100/1 ve 101/2-a). Bu nokta öncelikle ¸süphelinin isnadı ö˘grenme hakkı
açısından önem kazanır: Tutuklanan bir ¸süphelinin, kendisine hangi
suçun isnat edildi˘ginin ve bunun ilk a¸samadaki delillerinin neler oldu-
˘ gunu bilme hakkı vardır. Bunu bilmezse, savunma da yapamaz. Fiilin
i¸slendi˘gi iddia edilen yer ve zaman ile varsa ma˘gdurun da bildirilmesi
gerekir.
ii) Kararda yer alması gereken ikinci husus, kaçma ¸süphesi veya
delil karartma ¸süphesi gibi, tutuklama nedenlerinin varlı˘gını gösteren
delillerin de somut olgularla gerekçelendirilerek açıkça gösterilmesi ge-
rekir. Delilleri yok etme, gizleme, tanık, ma˘gdur ve ba¸skaları üzerinde
baskı olu¸sturma ¸süphesi varsa, somut olayda bunlara ili¸skin kanıtların
gösterilmesi gerekir.
iii) Üçüncü husus ise tutuklama tedbirinin ölçülü oldu˘gunu gös-
teren delillerin somut olgularla açıklanarak yazılmasıdır. Bu husus
savcı isteminde mutlaka yer alması gereken gerekçeye dayanacak ve
adli kontrol uygulamasının yetersiz kalaca˘gını belirten hukuki ve fiili
nedenlere yer verilmesi gerekir.
iv) Tutuklama kararına 7 gün içinde itiraz edilebilece˘gi belirtilmeli,
itiraz yerleri de gösterilmelidir (CMK 267).
v) Kararda, tutuklananın durumunun yakınlarına bildirilmesine
ili¸skin bir bölümün de bulunması gerekir. Tutuklama ve tutuklamanın
uzatılmasına ili¸skin her karar tutuklunun bir yakınına veya belirle-
di˘gi bir ki¸siye bildirilir. Bildirme hâkim kararı ile olur. Bu nedenle,
tutuklama kararında bildirmeye de yer verilmesi gerekir (CMK 107/1).
Soru¸sturmanın amacını tehlikeye dü¸sürmeyecekse, bir yakınına veya
belirledi˘gi ki¸siye bizzat haber vermesine de hâkim karar verebilir (CMK
107/2). Yabancı tutukluların kar¸sı çıkması halinde, konsoloslu˘guna
bilgi verilmez (CMK 107/3).
4.2.3. Tutuklama kararına itiraz

Hakimlik kararlarına itiraz kural olarak kabul edilmi¸stir. Mahkeme
kararlarına itiraz yolu kapalı olmasına ra˘gmen (CMK 267), tutuklama
kararı mahkeme tarafından verilirse, buna kar¸sı itiraz yolu kabul edil-
mi¸stir (CMK 101/5). Benzer ¸sekilde, itiraz üzerine verilen kararların

30