Page 28 - Müdafi ve Vekil İçin Temel Mevzuat TCK CMK CGİK

Cezada Güncel Geli¸smeler

TMK’ya eklenen Geçici 19. madde üç yıl süreyle yürürlükte kalacak ve
gözaltı süresi, ifade alma ve tutuklamayla ilgili düzenlemeleri kapsaya-
caktır. ¸Simdi geçici nitelikteki de˘gi¸sikliklere bakalım:
˙
TCK’nın Devlete Kar¸sı I¸slenen Suçlar ile TMK kapsamına giren
suçlar ile örgüt faaliyeti çerçevesinde i¸slenen suçlar (TCK 220/4) ba-
kımından gözaltı süresi yol hariç kırk sekiz saat, toplu olarak i¸slenen
suçlarda dört günü geçmeyecek ¸sekilde düzenlenmi¸stir.
Ancak, "delillerin toplanmasındaki güçlük veya dosyanın kapsamlı
olması" nedeniyle gözaltı süresi en fazla iki defa uzatılabilecektir. Uzatma
kırk sekiz saat veya dört günlük sürelere ba˘glı kalınarak yapılacaktır.
Yani, toplu olarak i¸slenen suçlarda dört çarpı üç e¸sittir on iki gün gö-
zaltı süresi öngörülmekte iken, yasada sayılan Devlete kar¸sı suçlar ve
terör suçlarında kırk sekiz saat çarpı üç yani yakla¸sık altı gün gözaltı
süresi öngörülmü¸stür.
TMK Geçici 19. maddenin ilginç ve yeni düzenlemesi gözaltı sü-
resinin uzatılmasına ili¸skindir. Buna göre gözaltı süresinin uzatılma-
sına, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine, yakalanan ki¸si dinlenmek
suretiyle hakim tarafından karar verecektir. Yakalama emri üzerine
yakalanan ki¸si hakkında da bu bent hükmü uygulanacaktır.
4.2. Tutuklama
4.2.1. Tutuklama kararı verilmesi

¸ Süphelinin tutuklanmasına soru¸sturma ve kovu¸sturma evresinde
Cumhuriyet savcısının istemi üzerine, kovu¸sturma evresinde ise mah-
keme tarafından kendili˘ginden karar verilir. Cumhuriyet savcısı gerek
soru¸sturma gerekse kovu¸sturma evresinde tutuklama isteminde mut-
laka gerekçe göstermek mecburiyetindedir (CMK 101/1 cü2). Savcı
tutuklama kararı verilmesini isterken, gerekçenin yanında “adli kontrol
uygulamasının somut olayda neden yetersiz kalaca˘gını belirten hukuki
ve fiili nedenlere” de yer vermek zorundadır (CMK 101/1 cü2).
6352 sayılı Kanun ile 2012 yılında de˘gi¸stirilen CMK 100/4’e göre,
sadece adli para cezasını gerektiren veya hapis cezasının üst sınırı iki
yıldan (daha önce bir yıl idi) fazla olmayan suçtan tutuklama kararı
verilemez. Ancak, 2016-6763 sayılı Kanun’da yapılan de˘gi¸siklik ile
vücut dokunulmazlı˘gına kar¸sı kasten i¸slenen suçlar, ceza üst sınırı
bakımından tutuklama yasa˘gının dı¸sında tutulmu¸stur. Bunun gibi,
sa˘glık görevlilerine kar¸sı i¸slenen fiiller de yasak kapsamı dı¸sındadır
(3359 s.lı Kanun: Sa˘glık Hizmetleri Temel Kanunu ek madde 12) . On
be¸s ya¸sını doldurmamı¸s çocuklar hakkında be¸s yılı a¸smayan hapis
cezasını gerektiren fiillerinden ötürü tutuklama kararı verilemez (ÇKK
21).

29