Page 31 - Müdafi ve Vekil İçin Temel Mevzuat TCK CMK CGİK

Cezada Güncel Geli¸smeler

den karara ba˘glanması konusunda yargılama makamına takdir yetkisi
˙
tanımaktadır. Iki no’lu alt bent CMK 104/1 ile düzenlenen tahliye talep-
lerinin, CMK 108/1’de öngörülen otuzar günlük sürelerle tutuklulu˘gun
incelenmesiyle birlikte, dosya üzerinden karara ba˘glanması konusunda
yargılama makamına takdir yetkisi vermektedir. Nihayet, üç no’lu alt
bent ise, CMK 108 uyarınca yapılan tutukluluk incelemelerinin en geç
otuzar günlük sürelerle dosya üzerinden ve doksanar günlük sürelerle
¸ süpheli veya sanık veya müdafisini dinlemek suretiyle, istem olmasa
dahi re ‘sen yapılmasını mecburi kılmaktadır.
Bu üç alt bent birlikte de˘gerlendirmemize göre uygulamacının pra-
tik ihtiyaçlarına duru¸smalara otuz günden fazla ara vermek olana˘gı
vermek üzere bu de˘gi¸siklik yapılmı¸stır. Daha önce duru¸smaya otuz
günden fazla ara verdi˘ginde, otuzar günlük sürelerde tutukluluk duru-
munun incelenmesi için bir ¸sekli duru¸sma yapılıyordu. Artık buna ihti-
˙
yaç kalmayacaktır. Di˘ger taraftan, AIHM ve Anayasa Mahkemesi’nin
tutuklulu˘ga itiraz ve tahliye taleplerinin vicahi celse açılarak yapılma-
˙
dı˘gı hallerde AIHS 5. madde ihlali tespit etti˘gi dü¸sünülürse, dosya
üzerinden inceleme yapmaya imkân tanıyan bu düzenleme adil yargı-
lama ilkesine uygun dü¸smeyecektir.
4.3. Adli Kontrol.
Adli kontrol (CMK 109), tutuklama öncesinde uygulanan ve ki¸sinin
kaçmasını veya delil karartmasını engelleyerek, tutuklanma yolunu
kapatan bir koruma tedbiridir. Adli kontrol, tutuklama öncesinde uygu-
lanması mecburi olan bir kurumdur. Kanun koyucu, CMK 101/1’deki
düzenlemesinde tutuklama kararı verilirken, “adli kontrol tedbirlerinin
uygulanmasının yetersiz kalaca˘gını belirten hukuki ve fiili nedenlerin
neler oldu˘gunun mutlaka belirtilmesi” mecburiyeti öngörmü¸stür.
¸ Süphelinin adli kontrol yükümlülüklerine uyup uymadı˘gını denet-
lemek, Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu’nun 13’üncü maddesi
uyarınca, Müdürlü˘gün kovu¸sturma evresindeki görevleri arasındadır.
Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu’nun 13/1-b maddesi uyarınca,
Müdürlük karar öncesinde mahkeme veya hâkimin iste˘gi üzerine; ¸süp-
heli veya sanı˘gın geçmi¸si, ailesi, çevresi, e˘gitimi, ki¸sisel, sosyal ve eko-
nomik durumu, ruhsal ve psikolojik durumu, topluma ve ma˘gdura
kar¸sı ta¸sıdı˘gı risk hakkında ayrıntılı sosyal ara¸stırma raporu hazırlayıp
sunar.
˙
5. Savunma ile Ilgili Güncel Düzenlemeler.
5.1. Soru¸sturma evresinde müdafi sayısı
Kanun, soru¸sturma evresinde ¸süphelinin ifadesi alınırken en çok
üç avukatın hazır bulunmasına izin vermi¸stir (CMK 149/2). Bu madde

32