Page 274 - Menfi Tespit

«GERİ ALMA (İSTİRDAT) DAVASI»NA AİT DİLEKÇE ÖRNEĞİ
3− «Geri alma davası»nın iflâs yolu ile takipte uygulama alanı
62
bulup bulmayacağı; yabancı doktrinde tartıĢmalı ise de hukuku-
muzda; iflâs ödeme emrine karĢı, süresi içinde itiraz etmeyen ve veri-
len «depo kararı» üzerine takip konusu borcu ödemek zorunda kalan
borçlu bakımından gerek genel iflas ve gerekse kambiyo senetlerine
mahsus iflas yolunda bunun mümkün olduğu -ĠĠK. mad. 175‟e daya-
63
nılarak- savunulmuĢtur.
B− Ġkinci koĢul; b o r c u n kısmen ya da tamamen ö d e n m i Ģ
olması ile ilgilidir.
ĠĠK. mad. 72/VII‟de «takip konusu borcun tamamen ödenmeden
geri alma davasının açılamayacağı»nın belirtilmiĢ olması, borcun bir
kısmının ödenmiĢ olması halinde, bu davanın açılıp açılamayacağı
konusunda tartıĢmalara neden olmuĢtur. Doktrinde, kimi hukukçu-
64
lar «borç tamamen ödenmedikçe geri alma davasının açılamayaca-
ğını» -maddenin sözcüklerine sıkı sıkıya bağlı kalarak- ileri sürerken,
65
kimi hukukçular «geri alma davasının, borç tamamen ödenmeden
de açılabileceğini, yasada yer alan „paranın tamamının ödenmesi‟ ko-
Ģulunun, geri alma davasının açılabilme koĢulu olarak değil, bu davanın
bağlı olduğu bir yıllık sürenin baĢlangıcını belirtmek amacına yönelik
olduğunu» belirtmiĢlerdir.
Kanımızca, ikinci görüĢ daha isabetlidir. Gerçekten «borcu öde-
meden önce de olumsuz tespit davası açma hakkı borçluya tanındığına
göre, borcun bir kısmını cebri icra tehdidi altında ödemiĢ olan borçlu-
nun alacağın ödenmemiĢ olan kısmı için „olumsuz tespit davası‟,
ödenmiĢ olan kısmı için de „geri alma davası‟nı aynı davada (dava
67
66
dilekçesinde) açabileceği» doktrinde ve Yargıtayca kabul edil-
mektedir.

62 ÜSTÜNDAĞ, a.g.e. s:169
63 POSTACIOĞLU, Ġ . a.g.e s:260 – KURU, B. Menfi Tespit Davası ve Ġstirdat
Davası s:273vd. – KURU, B. Ġflas Ödeme Emrine Ġtiraz Edilmemesi Halinde
Ġflas Davası ( Batider, 1962, C:I, S:4, s:579 vd.)
64 BERKĠN, N. Ġcra Hukuku Rehberi, 1980, s:141 – ERTEKĠN, E./KARATAġ, Ġ.
Uygulamada Ticari Senetler Hukuku, 1992, s:708 – ÖZ, M.T. Öğreti ve Uygu-
lamada Sebepsiz ZenginleĢme, s:97
65 KURU, B. El Kitabı, s: 395 vd. – KURU, B. a.g.e. C:I, s:568 – KURU, B. Menfi
Tespit Davası ve Ġstirdat Davası, s.239 – POSTACIOĞLU, Ġ. a.g.e. s:272, –
UMAR,B. Türk/Ġsviçre Hukukunda Sebepsiz ZenginleĢme Davası ile Takip
Borçlusunun Ġstirdat Davasının Telahuku (Yargıtay 100. Yıl Dönümü Armağanı,
1968, s: 670, dipn:13) – MUġUL, T. age. s: 69; 420
66 POSTACIOĞLU, Ġ. a.g.e. s:272, – POSTACIOĞLU, Ġ . Ġcra ve Ġflas Kanunun
Muaddel Hükümlerine Göre Menfi Tespit Davası (ĠHFM. 1967/2-4, s:842) –

274