Page 269 - Menfi Tespit

«GERİ ALMA (İSTİRDAT) DAVASI»NA AİT DİLEKÇE ÖRNEĞİ
durdurma) imkânı bulunduğu bir dönemde yaptığı ödeme cebri icra
tehdidi altında yapılmış bir ödeme değildir. Bu nedenle borçlu -ĠĠK.
mad. 72/VII‟ye göre değil- ancak TBK. mad. 78‟e göre «sebepsiz ik-
tisap davası» açabilir denilmiĢken, yüksek mahkeme; önce «itiraz
süresi dolmadan takip konusu bono bedellini haricen ödeyen borçlu-
nun, icra tehdidi altında ödemede bulunduğunun kabul edilemeyece-
41
ğini, bu nedenle daha sonra geri alma davası açamayacağını» be-
lirtmiĢken daha sonra «itiraz ve şikâyet gibi takip hukukuna özgü yol-
lara başvurması halinde, takibin durmayacağını bilen borçlunun,
mallarının haciz ve satılmasını önlemek için ödediği borç (bono bedeli)
42
hakkında geri alma davası açabileceğini» kabul etmiĢtir... Daha
43
sonraki tarihli bir kararında ise «genel haciz yolu ile ilamsız takipte
itiraz süresi içinde borcu kabul ederek ödemede bulunan borçlunun
daha sonra geri alma davası açamayacağını» belirtmiĢtir.
Kanımızca, burada borçlu hakkında yapılmıĢ olan takibin Ģekline
göre bir ayrım yaparak çözüme ulaĢmak doğru olur. Gerçekten, eğer
borçlu, hakkında yapılan icra takibini süresi içinde itiraz ederek dur-
durma olanağına sahipken, bu hakkını kullanmayıp, takip konusu borcu
icra dairesine veya alacaklıya ödemiĢse, bu ödemesi «cebri icra tehdidi
altında yapılmıĢ bir ödeme» sayılamaz ve daha sonra ĠĠK. mad.
44 45
72/VII‟ye göre «geri alma davası»na konu yapılamaz. Örneğin,
hakkında yapılan genel haciz yolu ile takipte örnek: 7 ödeme emrini
alan ya da taĢınmazın (kiralananın) ilamsız icra yolu ile tahliyesi için
örnek: 13 ihtarlı ödeme emri gönderilen borçlu 7 günlük itiraz süresi
içinde icra dairesine baĢvurup ödeme emrine itiraz ederek takibi dur-
durmak yolunu izleyecek yerde, takip konusu borcu öderse, daha sonra
ödediği bu parayı, ĠĠK. mad. 72/VII‟ye göre geriye isteyemez. Buna
karĢın, borçlu, hakkında yapılan icra takibini süresi içinde itiraz ederek
durdurma olanağına sahip değilse, örneğin yapılan kambiyo senetlerine
mahsus haciz yolu ile takipte, örnek: 10 ödeme emrini alan borçlu, 5
gün içinde icra mahkemesine baĢvurarak «borç»a ya da «imza»ya da

s:141 – MUġUL, T. age. s: 416 vd. – KURU, B./ARSLAN, R./YILMAZ, E.
age. s:223
41 Bknz: 11. HD. 17.11.1987 T. 7128/6355 (www.e-uyar.com)
42 Bknz: 11. HD. 9.3.1989 T. 4513/1485 (www.e-uyar.com)
43 Bknz: HGK. 3.3.2004 T. 19-56/118; 11. HD. 19.1.2004 T. 5492/374 (www.
e-uyar.com)
44 Bu durumda ancak TBK. mad. 78 uyarınca “Borçlanmadığı edimi kendi isteği ile
yerine getiren kimse, bunu ancak, kendisini borçlu sanarak yerine getirdiğini
ispat ederse geri isteyebilir.”
45 Aynı doğrultuda; bknz: HGK. 3.3.2004 T. 19-56/118 (www.e-uyar.com)

269