Page 265 - Menfi Tespit

«GERİ ALMA (İSTİRDAT) DAVASI»NA AİT DİLEKÇE ÖRNEĞİ
Davacı -örneğin; akıl hastalığı nedeniyle- „fiil ehliyeti‟ne sahip
değilse; davacıya vasi tayin edilmesi ve „davaya devam edip etmeye-
ceği ya da dava açıp açmayacağı‟ konusundaki beyanı alınarak, sonu-
21
cuna göre hareket edilmesi gerekir...
Alacaklı, borçludaki alacağını baĢkasına devretmiş ve bu kimse
borçlu hakkında icra takibinde bulunarak alacağı ondan tahsil etmiĢse,
borçlu kimin hakkında «geri alma davası» açacaktır? Yani; borçlunun
alacağı «geri alma davası»nda, «ilk alacaklı»mı yoksa «icra takibi so-
nucunda borçlu‟dan alacağı tahsil etmiĢ olan ve sona eren icra takibinin
tarafını teĢkil eden alacaklı»mı davalı olacaktır?
Uygulamada önem taĢıyan bu konuyu -olumsuz tespit davalarında
olduğu gibi- alacağın niteliğine ve alacağın başkasına devir şekline
göre ayrı ayrı incelemek gerekir.

«Olumsuz tespit davaları» hakkında bu konuda ayrıntılı açıkla-
22
mada bulunmuĢ olduğumuzdan burada aynı hususları özetleyerek
tekrarlıyoruz.
A) Eğer alacak, kambiyo senedine bağlanmıĢ bir alacak ise ve;

a- Alacaklı tarafından «vâdeden önce» başkasına temlik (TTK.
mad. 687 vd.) ya da rehin (TTK. mad. 689) cirosuyla ciro edilmişse, bu
ciro ile senede hâmil durumuna gelmiĢ olan alacaklı yaptığı icra takibi
sonunda, senet borçlusundan, senet bedelini tahsil etmiĢse, «hiç» ya da
«senette yazılı olduğu kadar borcu olmadığı» halde, senet bedelini
ödemiĢ olan borçlu; «mutlak (objektif) def‟i» niteliğindeki def‟ilere
dayanarak hem «senedin lehdarı (ilk hâmili)» hem de «sona eren icra
takibinin alacaklısı» hakkında ya da «bunların her ikisi hakkında», geri
alma davası açabilir.
Buna karĢın, borçlu, «kiĢisel def‟i» niteliğindeki iddialara daya-
narak, sona eren icra takibinin alacaklısı olan senedin son hâmili hak-
kında, kural olarak geri alma davası açamaz. Bu gibi iddialara daya-
narak, borçlu olmadığı parayı ödemek zorunda kalan borçlu, ancak,
senedin lehdarı hakkında geri alma davası açabilir. «Temlik» ya da
«rehin» cirosuyla senedi elinde bulunduran ve senet bedelini tahsil
eden hâmiller hakkında, kiĢisel def‟ilere dayanarak geri alma davası
ancak bu kiĢilerin «iyiniyetli olmaması» yani «bu senedi bile bile
borçlunun zararına olarak devralmıĢ olmaları» halinde açılabilir.

21 Bknz: 19. HD. 22.01.2014 T. 16004/1777 (www.e-uyar.com)
22 Ayrıntılı bilgi için bknz: UYAR, T./UYAR, A./UYAR, C. age. C: 1, ĠĠK. mad.
72, BĠRĠNCĠ KISIM, “BeĢinci Bölüm, §ç” – UYAR, T. ĠĠK .ġerhi, C:4, s: 6385
vd.

265