Page 273 - Menfi Tespit

«GERİ ALMA (İSTİRDAT) DAVASI»NA AİT DİLEKÇE ÖRNEĞİ
cağı gibi, haksız olarak ihtiyaten haczedildiğini ileri sürdüğü malların
kendi elinde bırakılmasını sağlayamaz... Bu nedenlerle, yakın ve ciddi
56
bir cebri icra tehdidi altında -fakat icra takibinden önce- yapılan
ödemeler için de ĠĠK. mad. 72/VII‟ye göre «geri alma davası»nın açı-
labileceğinin kabul edilmesi daha isabetli olacağından, yüksek mah-
kemenin maddeyi amacı doğrultusunda daha geniĢ yorumlayan içti-
hatlarındaki görüĢe biz de katılıyoruz.
Buna karĢın, borçlunun cebri icra tehdidi altında olmaksızın
(kendisini borçlu sanarak) serbest iradesi ile ödediği parayı geri almak
için açacağı dava g e r i a l m a d a v a s ı (ĠĠK. mad. 72/VII) değil,
57
s e b e p s i z z e n g i n l e Ģ m e d a v a s ı‟dır (TBK. mad. 78-82).
2− Borçlu hakkında kesinleĢmiĢ olan takip, ilamlı ise, kural olarak
kesinleĢen bu takip sonucunda ödenen para hakkında «geri alma dava-
58
sı» açılamaz. Taraflar hakkında «kesin hüküm» (HMK. mad. 303)
oluĢturan ilâmın yanlıĢlığı ancak HMK. mad. 374‟e göre «yargılamanın
yenilenmesi» (iade-i muhakeme) yoluna baĢvurularak kanıtlanabilir.
ĠĠK. mad. 72‟ye göre «olumsuz tespit davası» açılarak bu husus kanıt-
lanamaz. İlâma karşı geri alma istemi ancak, taraflar arasında ilâmdan
sonra gerçekleşen olaylara ve hukukî nedenlere dayanılarak ileri sü-
59 60
rülebilir. Bu husus ĠĠK. mad. 33/son‟da «borçlu olmadığı parayı
ödemek mecburiyetinde kalan borçlunun 72‟nci madde mucibince is-
tirdat davası açarak paranın geriye verilmesini istemek hakkı saklıdır»
Ģeklinde açıklanmıĢtır. Yani; ilamlı takibe karĢı, ĠĠK. mad. 33‟de ön-
görülen belgelere dayanmadan itiraz ettiği için «takibin geri bırakılması
ya da iptali» istemi icra mahkemesi tarafından red edilen borçlu, takip
konusu borcu ödedikten sonra, ĠĠK. mad. 72/VII‟ye göre «geri alma
61
davası» açabilir.

56 “Protesto olan senedini icra takibine konu yapılmaması için ödeyen borçlunun
İİK. mad.72/VII‟ye göre, geri alma davası açamayacağına‟ karar vermiĢ olan
yüksek mahkemenin bu görüĢüne (bknz: 7.3.1989 T. 4479/1411
(www.e-uyar.com) - katılıyoruz…
57 Bknz: 11. HD. 5.2.1996 T. 299/681; 19. HD. 19.1.2004 T. 5492/374 (www.
e-uyar.com)
58 Bknz: 15. HD. 18.2.1992 T. 3526/704 (www.e-uyar.com)
59 Bknz: 4. HD. 26.2.1979 T. 5479/2512; 8.5.1974 T. 1274/2365; 29.3.1973 T.
9514/3736 (www.e-uyar.com)
60 UYAR,T. Ġcra Hukukunda Ġlamlı Takipler, 2. Bası, s:428 – UYAR, T./UYAR,
A./UYAR, C. AÇIKLAMA: V, dipn. 39 civarı – UYAR, T. ĠĠK. ġerhi, C:2,
s:3046
61 MUġUL, T. age. s: 408

273