Page 183 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN SONRA AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
riyetlerinin ihlal edilmesini önlemektir. İcra iflas hukukunun en önemli
kaynağı İcra ve İflas Kanunu olup, bu Kanun, icra ve iflas takibinden,
tahsile kadar uygulanması gerekçeli usul hükümlerini düzenlemektedir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, icra ve İflas Kanu-
nu‟nda bir hüküm olmayan hallerde, ancak İcra ve İflas Kanunu‟nda
açıkça gönderme olması (İİK. 50, 68/a-4 gibi) veya bu kanunun özel
veya genel hükümlerine aykırı olmaması (zorunlu dava arkadaşlığı)
hallerinde uygulanabilir. Bu ilkeler ışığında HMK.‟nun 209/1. mad-
desinin ilamsız icra takiplerine etkisi değerlendirilmelidir. Bu maddeye
göre “adi bir senetteki yazı veya imza inkar edildiğinde, bu konuda bir
karar verilinceye kadar, o senet herhangi bir işleme esas alınamaz.”
Bu maddenin icra takiplerinde uygulanması gerektiğine ilişkin olarak
icra ve İflas Kanununda bir hüküm bulunmamaktadır.
Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile yapılan takipte, takibe
konu kambiyo senedi altındaki imzaya itiraz, İİK.‟nun 170. maddesinde
özel olarak düzenlendiğinden, imza inkarı nedenine dayalı sahtelik id-
diası hakkında, sonraki genel kanun olan HMK.‟nun 209. maddesi
uygulanamaz. İmza itirazı, İİK.‟nun 170/1. maddesi uyarınca satıştan
başka icra takip muamelelerini durdurmaz. Ancak icra mahkemesi
itirazla ilgili kararına kadar, “takibin geçici olarak durdurulmasına”
karar verebilir (İİK. 170/2).

Öte yandan sahtelik iddiasının “imza itirazı” dıĢındaki bir nedene
(yazıda sahtelik) dayanması halinde, Dairemiz, “Ġcra ve Ġflas Kanu-
nu‟nda bir düzenleme bulunmadığından HMK.‟nun 209. maddesinin
uygulanması gerektiği” görüĢünde iken, daha sonra içtihat değiĢikli-
ğine gidilerek, senet üzerinde bulunan yazıdaki sahtelik iddiasının
“borca itiraz” niteliğinde olup, bu konunun da ĠĠK.‟nun 169/a madde-
sinde düzenlenmiĢ olması nedeniyle, “HMK.‟nun 209. maddesinin bu
yönden de uygulama yerinin olmadığı” görüĢü benimsenmiĢtir. Ġcra
mahkemesi, önüne gelen itiraz ve Ģikayetleri, Ġcra ve Ġflas Kanunu‟nda
düzenlenen özel usul kurallarını uygulayarak takip hukuku bakımından
kesin hükme bağladığından, anılan mahkemenin kararlan kural olarak
maddi anlamda kesin hüküm niteliği taĢımaz. Bu nedenle icra mah-
kemeleri borca veya imzaya itirazın incelenmesi sırasında „sahtelik
iddiasına dayalı olarak genel mahkemelerde açılan davaları‟ bekletici
mesele yapamayacağı gibi, „takibin durdurulması‟na da karar veremez.

Sadece İİK.‟nun 169/a-2. maddesi uyarınca “itirazın esası hak-
kındaki kararına kadar icra takibinin muvakkaten durdurulmasına”
karar verebilir. İcra mahkemesince takibe konu alacakla ilgili bir karar

183