Page 179 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN SONRA AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
hallerinde uygulanabilir. Bu ilkeler ışığında HMK.‟nun 209/1. mad-
desinin ilamsız icra takiplerine etkisi değerlendirilmelidir. Bu maddeye
göre „adi bir senetteki yazı veya imza inkar edildiğinde, bu konuda bir
karar verilinceye kadar, o senet herhangi bir işleme esas alınamaz.‟ Bu
maddenin icra takiplerinde uygulanması gerektiğine ilişkin olarak İcra
ve İflas Kanununda bir hüküm bulunmamaktadır.

Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile yapılan takipte, takibe
konu kambiyo senedi altındaki imzaya itiraz, İİK‟nun 170. maddesinde
özel olarak düzenlendiğinden, imza inkarı nedenine dayalı sahtelik id-
diası hakkında, sonraki genel kanun olan HUMK‟nun 209. maddesi
uygulanamaz. İmza itirazı, İİK‟nun 170/1. maddesi uyarınca satıştan
başka icra takip muamelelerini durdurmaz. Ancak icra mahkemesi
itirazla ilgili kararına kadar takibin geçici olarak durdurulmasına
karar verebilir (İİK. 170/2).
Öte yandan sahtelik iddiasının imza itirazı dışındaki bir nedene
(yazıda sahtelik) dayanması halinde Dairemiz, İcra ve İflas Kanu-
nu‟nda bir düzenleme bulunmadığından HMK.‟nun 209. maddesinin
uygulanması gerektiği görüşünde iken, daha sonra içtihat değişikliğine
gidilerek, senet üzerinde bulunan yazıdaki sahtelik iddiasının borca
itiraz niteliğinde olup, bu konunun da İİK.‟nun 169/a maddesinde dü-
zenlenmiş olması nedeniyle, HMK.‟nun 209. maddesinin bu yönden de
uygulama yerinin olmadığı görüşü benimsenmiştir.
İcra mahkemesi, önüne gelen itiraz ve şikayetleri, İcra ve İflas
Kanunu‟nda düzenlenen özel usul kuralların uygulayarak takip hukuku
bakımından kesin hükme bağladığından, anılan mahkemenin kararları
kural olarak maddi anlamda kesin hüküm niteliği taşımaz. Bu nedenle
borca veya imzaya itirazın incelenmesi sırasında sahtelik iddiasına
dayalı olarak genel mahkemelerde açılan davaları bekletici mesele
yapamayacağı gibi takibin durdurulmasına da karar veremez. Sadece
İİK.‟nun 169/a-2. maddesi uyarınca itirazın esası hakkındaki kararına
kadar icra takibinin muvakkaten durdurulmasına karar verebilir. İcra
mahkemesince takibe konu alacakla ilgili bir karar verilmiş olması,
aynı alacak hakkında genel mahkemelerde dava açılmasına engel
oluşturmaz.
Borçlunun sahtelik nedenine dayalı olarak açtığı menfi tespit da-
vası, İİK.‟nun 72. maddesi kapsamında bir dava olup, anılan madde-
deki usule göre mahkemeden alınacak ihtiyati tedbir kararı ile icra
takibi durdurulabilir. Sahtelik nedeniyle açılan menfi tespit davası gibi,
cumhuriyet savcılığına aynı nedenle yapılan şikayet ve ceza mahke-
mesinde açılan dava da kendiliğinden icra takibini durdurmaz ve bek-

179