Page 145 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN SONRA AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
- «Adî senetteki imza veya yazı, sahibi tarafından inkâr edilirse, bu
mahkemece bir karar verilene kadar, o senet herhangi bir işleme esas
alınamaz (m. 209/1); delil olarak da kullanılamaz… HUMK m.
209‟daki bu düzenleme HUMK. m. 317‟deki düzenlemenin yerini almış
ve işlemlerin durmasını sahtelik incelemesinde bilirkişiye müracaat
veya tanık dinlenmesi kararına bağlamak yerine, iddiada bulunulması
veya dava açılmasına bağlamıştır.
İmza veya yazı inkârı menfi tespit davası niteliğinde olan ayrı bir
sahtelik davasıyla ya da açılmış bir davada sahtelik iddiası olarak
savunma şeklinde ileri sürülebilir. Sahteliği iddia olunan senet, bu id-
dianın ileri sürülmesi (veya davanın açılması) üzerine hiç bir işleme
esas alınamayacağından, o senede dayanılarak yürütülmekte olan iş-
lemler de olduğu yerde durur. Bu sonuç, adî senette sahtecilik suçun-
dan dolayı kamu davası açılmasıyla da doğar.
Bu cümleden olmak üzere, sahteliği iddia olunan senede dayanı-
larak başlatılmış olan bir icra takibi var ise bu takip de sahtelik dava-
sının açıldığına ya da davada sahtelik iddiasında bulunulduğuna ilişkin
bir belgenin icra dosyasına ibraz edilmesiyle birlikte olduğu yerde
durur ve yeni bir takip işlemi yapılamaz. Burada icra takibinin, sahtelik
davasını inceleyen mahkeme tarafından verilecek bir ihtiyati tedbir
kararıyla durması söz konusu değildir; dava açıldığına veya sahtelik
iddiasında bulunulduğuna dair belgenin icra dairesine ibrazı üzerine
icra müdürünün, sahteliği iddia olunan senede dayanılarak başlatılmış
bulunan takibi durdurması gerekir. HMK. m. 209‟daki „o senet hiç bir
işleme esas alınamaz‟ şeklindeki hükmün uygulama bakımından mu-
hatabı, o senedi işlemine esas almakta olan, işlemi yapan makamdır.
Şayet sahtelik davasına konu senet icra işlemine esas alınmakta ise,
kanundaki hukukî sonucu gerçekleştirecek olan makam, o takibi yürü-
ten icra müdürlüğüdür. Ancak uygulamada, sahtelik sebebine dayanan
menfi tespit davalarını gören mahkemelerin, talep üzerine davacı
borçlular lehine, HMK. m. 209/1 hükmü çerçevesinde sahteliği iddia
olunan senede dayanılarak başlatılan icra takiplerinin ihtiyati tedbir
yoluyla durdurulmasına karar verdikleri görülmektedir. Yargıtay 19.
Hukuk Dairesi de takiplerin ihtiyati tedbir kararıyla durdurulması
gerektiği yönünde kararlar vermektedir.
Sahteliği iddia olunan senet, aynı zamanda ve işin doğası gereği
sahtelik davasını gören mahkeme tarafından da bir işleme esas alı-
namaz. Bu mahkemedeki işlemler ise usul işlemleridir.
HMK. m. 209/1‟deki sonucun doğması (herhangi bir iĢleme esas
alınamama) için bir ihtiyati tedbir kararına gerek yoktur; fakat sahteliği

145