Page 142 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN SONRA AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
bugün doktrinimizde 175 ve içtihatlarda 176 baskın görüĢ olarak kar-
Ģımıza çıkmaktadır. Bu görüĢe göre; «zamanaĢımına uğramakla borç
sona ermeyip eksik (tabii) borç olarak devam ettiğinden, bu konuda
„maddi hukuk bakımından borçlu olunmadığının tespiti‟ istenemez;
zamanaĢımının alacaklı olan kimseye karĢı etkisinin gösterilebilmesi
için mutlaka borçlu tarafından ileri sürülmesi gerekir, borçlunun bu
yetkiyi kullanması ise ancak alacağın takip veya dava konusu yapılması
halinde mümkündür, ödeme emrine itiraz etmemiĢ veya icra dairesine
veya icra mahkemesine yaptığı itirazında zamanaĢımını ileri sürmemiĢ
olan borçlu bu hakkından feragat etmiĢ sayılır.» 177
Buna karĢılık, borçlu ödeme emrine itiraz ederken veya itirazın
kaldırılması duruşmasında (ĠĠK. mad. 62/IV) zamanaşımı itirazında
bulunduğu halde, bu itiraz (def‟i) yerinde görülmeyerek «itirazın kesin
olarak kaldırılmasına» karar verilmişse, borçlu, bu aşamada, «alaca-
ğın takip talebinden önce zamanaşımına uğramış olduğunu» bildirerek,
olumsuz tespit davası açabilir... 178

Doktrinde azınlıkta kalan diğer bir görüĢe göre 179 ise; borçlunun,
„alacağın zamanaşımına uğraması yüzünden maddi hukuk bakımından
bu borcu ödemek zorunda olmadığı‟ gerekçesiyle menfi tespit davası
açamayacağını kabul etmek, yasa koyucunun amacına ters düşer, ka-
nunun „borçlunun zamanaşımını mutlaka alacaklının açmış olduğu bir

175 KURU, B. El Kitabı, s: 357 – KURU, B. Ġlâmsız Ġcrada ZamanaĢımının Öne
Sürülmesi (BATĠDER, Aralık/1986, s: 3-4, s: 92 vd. – )KURU, B. Menfi Tespit
Davası ve Ġstirdat Davası, s: 40 vd. – KURU, B. Ġcra ve Ġflâs Hukuku, C: 1, s: 483
vd .– MUġUL, T. age. s: 146 – GÜRBÜZ, H. Ticari Senetlerin Ġptali Davaları ve
Ticari Senetlere Özgü Sorunlar, 1984, s: 558 – ERDOĞAN, H. Borçtan Kur-
tulma, Menfi Tespit ve Ġstirdat Davaları, 1999, s: 32 – UMAR, B. Postacıoğ-
lu‟nun Ġcra Hukuku Adlı Kitabının Tahlili (ĠHFM. 1968/3-4, s: 349) – ġĠMġEK,
E . Hukukta ve Cezada Ticari Senetler, 1983, s: 136 vd. – PEKCANITEZ,
H./ATALAY, O./ÖZEKES, M. age. s: 237, 241 – YILDIRIM, M.
K./YILDIRIM, M. D. age. s: 121 vd.
176 Bknz: HGK. 15.4.1972 T. 4-265/242; 19. HD. 20.3.2000 T. 68/1964; 11. HD.
7.7.1975 T. 2912/4679; 11. HD. 6.2.1984 T. 487/541; 11. HD. 21.12.1979 T.
5603/5827; 19. HD. 18.2.1998 T. 325/1063 (www.e-uyar.com)
177 TÜRK, A. age. s: 111 vd.
178 KURU, B. El Kitabı, s: 359 – KURU, B. Menfi Tespit Davası ve Ġstirdat Davası,
s: 47 vd. – KURU, B. Ġcra ve Ġflâs Hukuku, C: 1, s: 484 – KURU, B. Ġlamsız
Ġcrada ZamanaĢımının Ġleri Sürülmesi, (BATĠDER, 1986, c: XII, S:3-4, s:98) –
TÜRK, A. age. s: 117 – PEKCANITEZ, H./ATALAY, O./ÖZEKES, M. age.
s: 237 – KURU, B./ARSLAN, R./YILMAZ, E. age. s: 217
179 POSTACIOĞLU, Ġ. age. s: 248 vd.; 261, dipn. 26 – POSTACIOĞLU, Ġ. agm.
s: 831 – TÜRK, A. age. s: 115 vd. – TÜRK, A. Takip Konusu Alacağın Zama-
naĢımına Uğraması Nedeniyle Menfi Tespit Davası Açılması (BATĠDER,
1999/Haziran, C: XX, S: 1, s: 55 vd.)

142