Page 135 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN SONRA AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
nedenler ya doğrudan doğruya i p o t e k h a k k ı n a veya ipoteğin
güvence altına aldığı alacağa ya da h e r i k i s i n e iliĢkin olabi-
lir. 139 U y g u l a m a d a; hükümsüz olan -örneğin; kumar borcu için-
kurulan ipoteklerin, ipotekli kontrgaranti edilen banka teminat mek-
tubunun riski doğmadığı durumlarda, «borçlu bulunmadığı»nın tespiti
için „ipoteğin iptali davaları‟ açılmaktadır... 140

c) «Kambiyo senetlerine dayanan» haciz yolu ile takiplerde,
«olumsuz tespit davası» açma olanağı ĠĠK. mad. 170/b‟de açıkça ön-
görülmüĢtür. 141
Ayrıca, ĠĠK. mad. 169a/VI ve 170/III hükümleri, «kambiyo se-
netlerine karĢı olumsuz tespit davası açılmasının, icra mahkemesindeki
b o r c a ve i m z a y a i t i r a z prosedürüne etkilerini düzenle-
mektedir... 142

Bu takip yolunda «icra takibinden önce» olumsuz tespit davası
açmakta borçlu avantajlı durumda değildir. Çünkü, bu senetler tedavül
ettiği için -hatta; olumsuz tespit davası açıldıktan sonra bir baĢkasına
ciro edilebileceğinden- davacı borçlunun «senedi devralan kiĢinin bile
bile kendisi zararına hareket ettiğini» (TTK mad. 687, 778, 818/e,
825/II) kanıtlamak zorunda kalabilir. 143 Buna karĢılık «icra takibinden
sonra» açılan olumsuz tespit davasında davacı-borçlu -senet icra dai-
resine ibraz edilmiĢ (ĠĠK. mad. 167/II) olduğundan- daha avantajlı
durumdadır. 144
ç) Açık artırma yoluyla satılan taĢınmazı iĢgal eden üçüncü kiĢi de,
genel mahkemede «hacizden önceki bir tarihten beri taĢınmazın kiracısı
olduğu»nun veya «alıcının, kendisinin kiracılık sıfatını kabul etmiĢ
olduğu»nun tespiti için -ĠĠK.‟nun 135. maddesinin kendisi hakkında

uygulanmasını önlemek için- bir olumsuz tespit davası açabilir. 145 146
Davacı «taĢınmazın, hacizden önceki bir tarihten beri kiracısı ol-
duğunu» ĠĠK. mad. 135/II çerçevesinde „yazılı delil‟ ile ve «alıcının,

139 POSTACIOĞLU, Ġ. age. s: 574 – TÜRK, A. age. s: 181
140 TÜRK, A. age. s: 181
141 UYAR, T. Ġcra Hukukunda Kambiyo Senetleri, 4. Bası , s: 941 – KURU, B.
Menfi Tespit Davası ve Ġstirdat Davası, s: 219 vd. – TÜRK, A. s: 126; 195
142 TÜRK, A. age. s: 126
143 TÜRK, A. age. s: 127 – KARAYALÇIN, Y. Ticari Senetler, 1970, s: 321 –
ĠNAN, M. Hatır Senetleri, 1969, s: 131
144 TÜRK, A. age. s: 127 – GÜRBÜZ, H. age. s: 557
145 KURU, B. Menfi Tespit ve Ġstirdat Davası, s: 214
146 Bknz: HGK. 11.12.1963 T. 4-17/95 (www.e-uyar.com)

135