Page 221 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

Diı Haktanna iıişkin
lJtustararas, Betgeter

dilsel ve dinsel kirılik]erinin korunması için 8eIekli örılemlerin
alınmasl ihtiyacrnı kaPsar.

Devletlerin olanakiarr da}ıilinde sağlayabileceği yaraılanabi!-
me düzeyi ne olrrrsa olsun, buıun keyfi bir şekilde belirlenmeme-
si 8erekiİ. DevletleİiD burılan stirekli olarak ifade eden Ve ortaya
koyan ilgili rılusal azrnlıkların ihtiyaçlarına geIeli özeni gösterme-
si 8erekir.

Öte yandan, azınlıkların üstüne düşen, ulusal azınlıklannda
bu talePlerinin de makul olmasına özen göstermeleridir. Kendi sa-
yısal 8üçleİi, helhangi biİ bdlgedeki (veya Mlgeleıdeki) demogra-
fik yoğunluklarınrn yan srra, zamanla bu hizmetlerle olanaklann
kalıcıllğma katkda bu|urıma kapasiteleri gibi, meşru etmenleri
dikkate almalıdrrlaı.

Uluslaıaıan Belgeleıin Özü

Yı|lar içerisindg azırıllk haklaİtnm uluslaİaİas1 standart|aİda
formüle ediliş biçiminde bir evrim yaşanmrşhİ. l.]luslaİaİası Me-
deni ve Siyasal Haklar §jzleşmesi'nde (1966) ifade edilen ",..ulusal
azınhklara mensup kişilerin ...haklan inkaI edilmeyecektir" gibi

Pasif formüller, yerini AGiK insani Boyut Konferansl KoPenhag
Toplanh$ Belgesi'nde (190) yer alan ".-. Devleder u]usal azınlık-
lann emik, kiiltiirel dilsel ve dinsel kimliklerini koruyacakhr.."
gibi daha pozitif ve pro-altif bir yakIaşıma büIakm§br. siirmekte
olan bu yaklaşrm değişikliği, bu belgeleri sınlrlaylcr veya minima-
list yorurnlamanm, söz konusu belgeleİin formüle edilişteki özü-
ne uygun olmadığlru işaret etmektedir.
Buna ilaveten yararlanma düzeyi, Birleşmiş Milletler Şarh'nn
1. Maddesi ile İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 2. Maddesin-
de düzenlenen ve uluslaıaıası belgelerin çoğunda da tekrarlandrğ
üzere; eşitlik ve a}İm gözetmeme temel ilkelerine uygun olarak
gerçekleştirilmetidiİ. Bü durumda heİ Devletin özgiil koşulları da
dikkate alırımalrdrr,
Önlerııler ve Kaynaklaı

Ulusal azınlık üyesi kişilerin tam eşitliğini güvence altma
a]mak için özel önlemleIin benimsenmesini teşvik eden KoPen-

219