Page 224 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

DiYARBAKlR BARosU

Bu bak4 açısıyla, AGIT üyesi Devletlerde ulusal azınlıklarm
çok dilli olmalannm sağlanmasr, uluslalaiasl belgelerdeki, ulu-
sal azın]ıkların korunmasına ve entegTasyonuna ilişkin amaçlara
ulaşmanrn en etlin yolu olaral gorülebilir. iık re ortaolul dlize-
yinde eğitim ile ilgili tavsiyele1 azlrılık dilinde eğitim politikasF
nırı geliştiıilmesinde ve ilgili programlann hazırlanrnasında ıeh-
berlik etme amacına hizmet etmektediı.
Teklif edilen aklaşrm, e$tim ile ilgili araşhlmalara dayan-
makta olup il8ili uluslaıarasl normlarrn geİçekçi bir yorumunu
oluşfurmaltad r.

Bu yal]aŞırnrn etlili nldbiLİesi bir çok etkene baghdır. ilk ola
rak, bu yaklaşımın azmlı$n zayı{ durumdaki anadilini öğretim dili
haline getiİeİek güçlendirmesi ölçtisüdiir. Bir başka faktöI, her iki
dili bilen öğİetmenlerin sürecin bütiinüne ne ölçüde kahldığdlİ.

Dikkate almmasr geIeken bir diğer faktör is€, hem azırı]rk di-
linin hem de Devlet dilinin 12 yıllık ötsenim süresince ne ölçüde
öğTetilebildiği ve son olarak da, çocuk eğitiminin farklı aşamala-
nnda heİ iki dilin deeğtim aTacı oIarak en uygun şekilde ne ölçü-
de kullanlabildiğidn.

Bu yaklaşım, daha zavf konumdaki azııdıl dilinin güçlen-
mesi için gerekli ortaml varatmavl çabalamaktadİ, Azml* dilini
ötsetmeyi amaçlayan ya da yalntzca Devletin resmi dilinde ötse_
time erken geçişin olanak sağlamak için azınlık dilinde minimum
diizeyde eğitim vermeyi amaçlayan diğer yaklaşlmlardan dikkate
değer bir farklılık arz etmektedir.

Müfredat progİaİİunın sadece Devletin dili aİacüğyla öğTe-
tildiği ve azınhk çocullarının bütiin eğitim süresince çoğunluğlrn
çocuklanyla aynı sınrflarda okutulması 8ibi yüzeysel yaklaşmlar
uluslararası standardala uygun değildir. Aynl şekilde, bu tiim
eğitim siireci boyunca bütün müfredat Plogrammm sadece azrn-
lrğın anadiliyle öğİetildiği aynlmrş okullara Ve toPlumun çoğun-
luğun konuştuğu dilinin hiçbil şekilde öğaetilmediği veya asgaİi
diizeyde öğTetildiği durumlara uygulanır.

Me9lek okullaİında Az,nl,k Eğitimi

Kopenhag Belgesi'nin 34. PaİagraJmda düzenlenen, rılusal

222
___--<=9+ .-
-__-