Page 164 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

anda denetimi kaybedeceksiniz demektir. Yani bunu sadece Çin ve osmanlı
yapmadı. lmparatorluklaıda böyledil. Bunu yapmayan imparatorluklar zaten
ParçaIanır. Denetimi §ağIamak için hoşg6rnye ihtiyaç vardr, Bu hoşg6rünün
de bir sınırı vardlı Nedir bu slnır? lmParatorluklarda birliği b€Iirleyen
coğ.afyadlı te.ito.yal slnırdİ, Bunun dlşına çlkmak isteyenle.e "gir içeri'
derler. onun düşında dinine, diline kanşmazlar. osmanh'yı çok yak|ndan
biIiyorur. Çin'de hala böyle. Dolayıslyla denetim uIu§ devletle.e göre çok
daha zoı Türkiye jle Japonya'ya baktığımızda, dünden beri bah§ediliyoı ulus
devletlerde herkesin gönlünü hoş etme gibi bir kaygı yok, Asimilasyon ve tek
tjpleşme temel. Dolayısı ile Japonya'da da, Türkiye'de de böyle politika
oldı]ğunu görüyo.uz- lkisinin biı benzerliği vaı lki§i de azınİklara bakışını
geçmişte biçimlenen uIusaI kjmliklerinden ahyorlar. Qeçmişten be.i
biçimlenen ulusal kimlikle.inin alıyorlaı ceçmişten beıi biçimlenen ulusaI
kimlikIerinin azınhk|ara baklşınü koruyorlal- Türkiye yine biliyoluz
o§manlı'dan millet sistemi bllgün resmi politikalarda §adece gayrimüslimleri
aanİk olarak tanınma§l devam ediyo. Türkiye osmanll'dan bugüne bu bakış
açıslnl taşımüş vaziyette. Japonya'ya bakıyoruz. .laponya'da zaten siyasi
olarak iirgütlendiği günden itibaren azınhk diye bir şey tanınmlyol, Çoğumuz
da Japon]ann azınllk sahibi olduğı.]nu muhtemelen biImiyoruzdur. Azdır ama
az 01mala.ı görmezden ge]inmelerini gerektirmez bence. Japonya'da
azlnlık]arün en büyük kavgasl arlnlık oIarak tanInmak, bu adamIarın ay.llmak
gibi bİ tal€Pleri bile yok. D'yorlar ki: biz başkayüz bu farklılığı tanlyın,
Japon|a. kurulduklarü günden itibaren buna karşı çıkmışlal. Neden?
Japonya'da Japonluk başkalarına atfettikl€ıi negatif unsurlada
tanlmIanmamlş. Adam senin kaşln kara benimki san, ben daha üstünüm
demiyor, Adam diyor ki: "Ben güneşjn çocuğılyum o yüzden üstünüm, sana
da dokıJnmayacağlm ama benjm yanlma da gelmeye çahşma" diyor. Neden
güneşin çocuğu? Bunun bence coğrafi bir nedeni var, Çünkü ada devleti
olduğu için geçmişjnde diğe. kültürlerle mese]a osmanlı gibifazla karşıİaşmlş
deği]. Çin'in çok büyı]k etkisi Var Japonya'da 19. yüzyü]dan itibaren azalmaya
geçiyol çünkü Japonlar, baklyor Evıensel Çin Kültüd diye kabul etmişIer o
dönemi de, l9. yüzyılda biı baklyorlal Evrensel dedikleüi Çin yarü sömürge
haline qelmiş. Kendileri ekonomik, siyasi bir atllımdalar. Daha başanlılar.
Diyor]ar kj: "Biz gerçekten daha üstünüz. Biz bunlan şimdiye kadar boşuna
takmüşlz, Yolumuza devam edelim," Azınhkla.a kötü mü davıanıyorlar? Haylr.
Azlnllklan görmüyor]ar. Böyle bi. sorun vaü. Dolaylslyla azlnlıklar taüih
boyunca JaPonya'da ajleden dlşlanmlş. 0lusla.aıası alanda bugün aiİe içine
almak gerektiği ,aman bize çok tanıdlk gelen bi. şeyi yaPlyo.ta. Bunlal zaten
bizim soyumuzdan diyo.1ar, Bu noktada Türkiye ile Japonya'nın fa*hıaştlğlnl
qöüyo.uz. Neden farklllaşıyo.? Benim de söylediğim gibi, ulus-devlet
olmadan önce de Japonlar bilIiklelini zaten kana dayand,oyorlar. Dolay,slyla

l58