Page 163 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

konugunda sunumunu yapıyoı Atay Bey ise han Kürtieıini anlatacak,
bı]yurun Hocam

Ögı Qör. tıçın Aldoprak: lki gündür Türkiye ile Avrupa'daki ütkeleri
karş|laşbrdık. Biz hocamla bira2 daha uzağa gideceğiz. Ben bayağı uzağa
gideceğim. Çin ve Japonya'ya uzanacağlm. Hocam lran'daki Kürtlere
değinecek. B€nse Çjn ve Japonya ö.neklerinden Türkiye'nin bugünkü
durumunu iki]emlerini açlklamaya çaİşacağım, Her şeyden 6nce her ülkenin
kendine özgü koşullannln biçimlendiği gibi uIusal kimliği var. HePimiz
biliyoruz ki bu ulusal kim|ik kolektif bi. kimlik ve her ülkenin azlnİklara
bakışnı da biçimlendidyoı etki]jyoı Neden oluşur bu ulusal kim]jk ? Tarihsel
mekan, tarihsel o(ak be|tek, din, kültür, dil gi.ebilir, Bunların hepsi ulusal
kimliği oluşturan un§urlardır. Dolayü9y]a her ülkenin kendine özgü at|]lm
politika]all o|duğu gibi, bu ulusal kimljği biçimlendiren unsurla. araslndaki
benzerlikler de aınllk Politikalannda benzer]iklere yol açabiliyor. Şunu da
ek]emek gerekiyor. olusal kimljk dediğimiz şey durağan bir kimlik değiL
Değişen koşul]arla bir|ikte ulusal kiml'k de değişiyor. Bazü unsun]ann
d€ğişme§i çok daha zor oıuyor. Ben bunlan aç|klamaya çahşacağım,
örnek]erjn üzerind€n, Hel şeyden önce şöyIe bir karşllaştlrma nokta§|ndan
yola çükmak istiyorum. Ben anlatırken kalk|ş noktam, Çin ile osmanh
benzer]iği, Türkiye ile Japonya benzerliği olacak. Nedir bu benze.likleı?
Çin
ve o§manlı birel imParatorluktu]ar. Türkiye ve Japonya'da bireı ulus
devlettiler. Şimdi şöyıe bİ soru oıabilir akllnlzda. Çin ha]a biı lmParato.Iuk mu
dlye? Bence hala bir imparatorluk, bunun nedenler'ni açarız sonla ama kaık§
noktam bu. Diğeı yanden Çin Ve Japonya a.as|nda da farkhlıklar Var.
osmanİ ile Türkiye ara§lnda da falkhıklar vaı Bu farkllllklann aıkj coğ.afya,
jkinci§i nüfus yaplsl. Şimdi şöyle bir karşllaştlrmadan yola çlkabiliriz. Çin ve
o§manlüyl impa.atoıluk olarak bir talafa Türkiye ile Japonya'yl da ulus
devletlera olarak bir tarafa aldlğümlzda, coğrafi açldan bakt!ğımlzda Çin ve
osmanh'nın birer kara dev]eti oıduğunu ve çok geniş toPraklaıa sahip
olduklannl bu geniş topraklarda çok fazla etnjk, dinsel ve dilsel çeşitıiliğe
sahjp oldukla.ınl görüyoruz. Çok ulu§lu diyelim biz buna klsaca. JaPonya ve
Tülkiye'ye baktığlmlzda, önce Japonya'ya bakalım. Japonya bir ada
devletidir ve Çin'e göre çok daha ufak slnırlara sahiP. Türkiye'ye baktlğımlzda
osmanİ'ya göre slnı.lann küçülm€si saiz konusu, Nüfus yaPısü açıslndan
baktüğlmlıda JaPonya, Çjn'e Ve Türkiye'ye göre çok daha homoien.
1ürkiye'ye baktlg,mlzda da türkive'de osmanll'nln yükselme dönemini
düşündüğünüz zaman o döneme göre daha homojen ama diğer yandan
osmanIl'n,n etnik, dinsel ve dilsel çeşitljliğiyl€ bİlikte bugüne taşlmış bir u]us
devleti. Yjne bu benzetme]erden gide.sFk Çin ve osmanh da çok geniş
toprakla.a sahip, bhıiği kana dayandürmanz çok .oı Böyle bjr şey yaptığınz

l57