Page 130 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

cezasına tabi. cezai hükümlerde biraz miktar yüksek tutırlmuş yeni kanunda,
Çallşfur,lmayan hel özürIü için he. ay için ayda 750.000.000 TL o]arak
belir|enmjş, ŞıJ an için hakikaten caydüncü bu rakam, her ay olduğunu
düşünürseniz, her özü.lü olduğunu dnşünürseniz fena bil şey değil. YaInlz heP
€nflasyoni§t ortamda para cezalaıınln lakam olarak be]irlenmesi çok sağl,kIü
değil bana göre. Çrnkü bugün için 750.000.000 anlam jfade ed€n biı para
ama 3 yll sonra 5 yll son.a o paranün hiçbir hükmü kaImlyoı Kanunda aynl
rakam kahyor. o yüzden bence .akam olarak be'irIenmek y€rine bazü
hikümlerde o yaplldı, Başka şeyleıe endek§le mesela asgarj üc.ete, hiç
değilse sİrekli değişiyor, her sene yeniden düzenleniyor ona endek§leyiP 3
ka! 5 kah şeyler daha doğru oluyo. bana göre. Sosyal gı]venlik alanında
.eform taIep edi]iyoı llerleme Iapoılarına geçmiş, özellikle kurumsalyaPdaki
dağın,klük eleştirjliyor BiIindiği gibi ssK, Bağ,Kur, Emekli sandığ| olmak
üzere çok dağtnlk bir yapü val. Bunların tek çatı a]hnda toplanması norm ve
standart birliğinin sağlanmasl gelen eleşti.ile. arasında Hemen belirteyim,
"Sosyal Güvenlik Kurumu Teşkilat Kanunu' diye yeni bir kanun çlkt,. o
kanunda amaç bölümünd€ zaten bu belirtiljyoı "Tek çatı altlnda toplama ve
no.m ve §tandart birliğini sağlamak" olarak belirleniyoı Bu teşkilat kanunu
ama bu 5adece. Normlar aç!§lndan henüz bir kanun değişik]iği yapt!madı ama
o da ta§an halinde zaman içinde herhalde o da gündeme gelecek. H€men
belirteyim az önce unuttum sendika, top]u sözleşme, gr€v ve lokavt haklarü
baklmlndan da tasarı mevcut ama tabi ne zaman yasalaşacak bilemiyoruz,
son bir şey söyleyebilir miyim? Çok önemli bulduğum için istihdam, iş§izlik,
§osyal düşlanma meseleleriyle ilgi]i biraz böy]e uygulamaya dönük gerçekle,i
de görmek bakümından, sırf yasal değişikIik yeterli olmuyor demiştik,
lşsizlikle ilgili bazı veriler var elimde. Mesela Türkiye'de işsizliğin orta düz€yde
olduğı]nu görüyoruz. lşsizliğin yüksek olduğu ülkelerden biri, en son kaç
be]irlendi ama %to dotayIannda sanırım s€yrediyor resmi rakam|afa göre,
Enformel sektö.ün saylsı hariç. lşsizliğan niteliğine baktığımızda Türkiy€'deki
işsizlik genç jşsjz]ik, bu çok önemli bar şey. Ağlrlıkll olarak çallşma yaş! genç
o]an kişiler işsiz, Yıne işsizlik içerisinde Türkiye'de iIk kez iş arayanlar, yani
daha önce hiç çahşmamlş, ilk d€fa çalışacak olanlar top]am işsizIer içjnde
%43'lük bir oranda en yüksek paya sahip grup ola.ak belirleniyor. Bu çok
önemli bir şey, 0zun önemli işsizier yani bi. ylldan fazla süleli işsjz olanlar
toPlam jşsizlerin yaklaşık yanslnl oluşturuyor. Bu verileri niçin Verdim? Az
önce söyledik- lşsizlik §igortasl çkarttlk, bu zaten iş§izlik sigortasının
çlkanlmış olması AvruPa Birliği taraftndan da olumlu ka.şlIandl. Qelçekten
de önemli bu ku.umun va.l,ğı hukuki sistemamiz açlslndan ama sırf yasa
yapmakla olmamantn iyi bir örneği bence çünkü bazde çlkarl]an işsizlik
sigo(a§l bir kere en fazla l0 ay süreyle işsjzlik &eneğj veriyor, işsizlik
yardımlannü sağlıyor. dst limit oIarak l0 ay. Verilere baktığlml, zaman ne

l24