Page 134 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

olarak djyeceksiniz kj bunlar nedir? Bunlaı bj.incisi Birleşmi§ t4illetIerin
amaçlarına ilişkindir. |kincisi de i]kelerine ilişkindir. Çok genel başlangtç
hükümleridiı Hatta baktlğınlz zaman insan haklaüna saygt gösterilmesi,
uyuşmazhkIann banşçl çöıümü, içjşlerine müdaha]e etmeyiniz, kuwete
başvurmayünız, BirIeşmiş Milletlerin bütün devletlerin uyum içinde çahşacağl
bir merkez olmasına çahşmak v5. gibi yani iIkesel ve amaçsal ç€lçevede
örgütün hedefle.ini ortaya koyan maddele.dir. Peki Türkiye neyi kastediyor
bu çerçevede? Düşündüğünüz zaman bu sözleşmelerle, insan haklarü
sözleşmeleriyle bu ik' sözleşmeyle geliri]en bir tak|m hak ve özgürlüklerden
duyduğu bazl endişelerin bu çerçevede giderilebilmesi. N€ olabiljr burada? Şu
olabilir bence öncelikle. dlkeselbütünlük ilkesi, bu söz konusudur. Devletlerjn
siyasi bağümsElığı söz konusudur. Bu da aIkeler arasındadlr çünkü. Devlet]erin
bir ölçüde içlşlerine müdahale etme yasağı belki s6u konı]sır edilmiş o]abiliı
Belki benim esas üzerinde dı].acağlm hükümler bağlamünda bunları
açık]amak daha uygun olabilir. Bunun kaynao da şöyle gelişiyor, Türkiye bu
§özleşmele.i onaylama sürecinde yanj bükümet kanun tasa,ılarınl meclise
sunduğu zaman tabii meclisteki bi. kanunun kabul sürecini biliyorsunuz, Bir
asli komjsyon vaıdır, bir de tali komisyon vardı.. Asli komisyon Dışişleri
Komisyonudı]ı oraya g€liyor fakat Dlşişleri Komisyonı.,ı sadece komisyon
heyeİ üyeleriyle gö.üşmüyor. Bir Dışjşteri Bakanİğı ilgilj mensuplan, iki
ceneı Kurmay temsilcilerini çağırıyor. Biz bu sözleşmeleri nİye kabul edelim,
nasıl kabul ede]im bu konuda sizin görüşünüz nedir? Genel kurmayın
tutanaklanna yan§ıyan pa.ti grubu temsilcilerinin o,taya koyduğu böyle bir
beyan değil, daha 6tede bir beyan. cenel Kurmay temsjlcilerinin ifade ettiği,
onlar şöyle diyorlaı bu komisyon raporlannda da var. onu kısaca aktarmak
gereki.se, şayet Mecliste Dışişleri Komisyonu temsilcisi ve ay zamanda
cHP'nin görüşünü açıklayan eski Büyükelçi Şükrü Elekdağ'ln açıklamasında
var bu. Diyor kij'Hiçbir biçimde Türkiye'nin bu söz]eşmelere taraf olma$,
onun Birteşml§ Milletler Antiaşma§l'nın şaftnda vurucu belgesinde yer alan
biıinci ve ikinci maddelerin ihlali an]amüna geImeyecektir," Blradan
bakhğlnüz zaman Dlşişleri Komisyonu bunu tam o]arak kabul etmjyor,
Dolayısıyla metne yansıd!ğü ölçüde, size yansldığl şekilde kabul ediliyor, Bu
kabul edilebilir bir beyan mdıı? Evet. Fakat na§tl uygulanacağı tabii
önemlidİ. Antlaşmanın nasıl uygulanacağ| çünkü t€nzeri bir beya hemen
hemen aynısınl Fransa yapmlş. Fransa'nln da bu sözleşmelerde taıaf olma
b€yant süreci içerisinde böyle bir beyanda bulunduğunu görüyorıJz, Fransa bu
şöyle gerekçelendiriyor. Türkiye'ninkinde o yok, Birleşmiş Mi]letler
Antlaşmasıyla çatışan her antlaşmada Birleşmiş Milletler o ku,ucu antlaşması
,ygrıuno. ioı. maddesi şart metnini bunu gerektirir, Öncelik kurahdır bu,
Fr;nsa diyor ki: 'Ben Birleşmiş İ\iltetter Antlaşmasıyla yani kurucu antlaşma
şart metniyle çatlşan he. hükrni karşls|nda bu iki sö2leşm€nin Birleşmiş

12a