Page 129 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

duıumda. lş güvencesi tabii gene önemli konulardan bi.i, Türkiye'nin de
kendi ulusal programlarında vaatte bulunduğu konulardan biri "lş Güvencesi
Yasastnl çkaracağüm" diye. Yenj iş kanununda gerçekten de iş güvencesi
konusunda bir taküm değişiklikler yapıldı. Değişik demeyeyim. Bu kulum
getirildi. Yoktu. Daha önce 18. maddeyle ]58 §ayılı lLo §özIeşmesi baz ahndı
iş güVencegine i]işkin olarak. Fakat çok önem]i bir sorun var, tabji bunlar hep
ilerde herhalde gündeme gelecek. Şu an yeniolduğu için AB'nin tepkilerinin
ne olacağünl bilemiyoruz. Şu anda kendj kendjmize eleştiri konusu olan bi.
şey 30 veya daha fazla işçi çalıştıran iş yerleli diye başlüyor madde, Zaten
ba$na da çok yansldl bu tartşmalar. lş güvencesj baştan burada çok ciddi bir
s,klntlya girdi. Çünkü 30'dan az işçi çalıştl.an işyerle.jnin §aylsl ülkemizde
azümsanacak ölçüde değil. Çok fazla, çok büyük oranda, Dolayıslyla 30 ya da
daha fazla işçj dendiği anda, zaten işçiıerjn çok büyük bir k|sml iş
güvencesjnin kapsama alan dışında kalmüş o]du. Yine bu.ada önemli
nokta]a.dan bjri daha önce de dedjğim gibj ise iade mi, tazminat ml djve bu
noktada sözleşmeye aykırlllk vok lLo sözleşm€5i de bunu ulusal mevzuata
blrakmlş; "Yapfurlm tazminatta olabiıir" diyol |,lutlak surette ise "jade'
gereki. demiyor, Tabji gerçek anlamda jş güvencesi ise iade imkanlnün oIduğu
§istem]€rde daha kolay işliyoı Çünkü siz işinizi kaybettikten sonıa saaece
tazminat almanlz çok da önemli değil. Önemli oıan haksızlüğa uğranılan
noktada onun yargl önünde kan,ıldnıp. daha sonla lşini?e geli ddnebilmeniz.
llerleme Rapoılannda lş saEllğl ve güvenliği yine çok eleştlrialan konulardan
bi.i. Şunu hemen be|i.tmeliyim ki Türkiye'nin gelçekten çok önemli
sorunkrlndan bi.i, çünkü dünya ölçeğinde belli §ektörlerde, yanllş

haü.lamlyorsam madencilik ve inşaat gjbi iş sağhğl ve iş güVenliğinin
çok
önemli olan sektö.lerde, Türkiye iş kazala.ında dünya biıincisi, En fazla ölüm
ve yaralanma velen üIkeler alasında bi.inciyiz. o yüzden iş sağllğü, iş
güvenliği tedbir]erinin uygulanması
çok önemli. Bu konuda ciddj trvarlla. va.
Yeni lş Kanununda da lş sdğlığl ve lş güvenllği alanlnda bıraz daha kapsamll,
aynntüh önemlj değjşiklikle.e ye. v€rilmiş, zaman daraldığı için onlara
gkmiyorum. Yine çok eleştİil€n konulardan bjli engelliler EngeIIile. jçin
ulusa] }i. program oluşturulmasl gerektiği söyleniyor Hemen belirteyim.
Engelailerle ilgili olarak İş Kanununda istihdam a]anlnda hüküm Var.30,
madde de özür]ü çaIlştırma zo.unıUluğu 50'den fazla işçi çahştü.an işve.enler
%3 oftoünda özürlü i§tjhdam etmek durumunda. Bu eski kanunda da vardı,
Biraz yeni kanunda bu an]amda daha olumlu, geniş düzenıemeler vaı Yer altü
v€ su a]tnda özürlü çalış!rllamayacağl y€ni bir hüküm. Bjr de tesvik edici bir
hüküm geti.mlş : 'Belilli bir olanda özüllü çallşt|tan bir işverenin bu işçiler
için ödeyeceği ssK p.jmle.inin "%so'sjni devlet 6der" demek suretiyle yani
yasal olalak zorunlı, olan %3'ün üstünde de işverenle.in özğrlü çallştl.ııma§|nl
t€şvik etmek amacıyla böyle bir hüküm getiriİmiş. Maddeye aykllühk para

l23