Page 84 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

YENi ANAYAsA ARAYtşLARI KoNFERANs1

ömekte değil. En lalafsız olmast gereken; ömek olarak düşündüğümüzde,
Ahmet Necdet sezer ömeğinde de bdyleydi. Çünkii cumhurbaşkantn bu
biçimde güçIü yetkileri var. Ama şimdi biz hükümet sistemi arayıştnda bu
hususu göz önünde bulundurmak zorundayz. 2007'de yaşanin olay...
Şunun için bana göre bulundurmak zorundayız. Bu benim kişisel g6rti-
şümdür.

Cumhıırbaşkanı seçimi Tıirkiye.de 196l anayasasından bıı yana bazı za-
mtnlarda çok cjddi kizlere.eb(bi}eı \ermıştir. ol.de İemal CÜR-
SfL'in \eçi|mesi. orada A]i Fual BAŞUiL.in ıehd,ı edilmesi. adalenen
\azgeçirilmesü. 7]'ıeki cumhurbd)kanllgı \eçim siirecj, öo bira7 daha
!arkll. 80'de cumhurbaşkanının seçilememesl ömegi re en son AMul|ah
cL'L'un cumhurbaşkanl 5üreclndc yatanan]aİ. v. -u*" yon.ıiı, uii"pu
olarak }apılan deği)ükliği halkın o068'ının kabul eımesj. Sonra",nda İu-
gün gelinen aşama. Şimdi burada bahsettiğimiz ınevzu. .iyasi ui. m.rr,
değil. Bir hükümet sistemi mevzusu. Yani bahsettiglmiz ı,ıı<iirnet siiiemi
mev/usu yasama \e yürüımenın oluşumu. görevlcri yelklleri ve birbirle-
ri}Ie olan farklü iIişkilennı düzenlıyoı. Ama.aldıgımız üç hükümeı si;-
ıemı de demokraıjk hukuk Je! leli lçensjndedir. Yanl si}asi sjsığm olaraL
.].l:. içerisindeki alı ba)lıklardlı. Öyle ıamamen
:":T._"51l,j* 1asamaya
},l1rutmeye odaklanlrlar.

Yarglnln bağlmsü, Ve ıafafsl/ olmad|ğl hiçbır hükiimel sistemi Türki-
ye ye uygun degildir, Bence hükijmel sjsıemi ol.ürak Türkiye.nin en 5;-
runlu sistemi şu anda uygulanmakk olan sistemdir. Çünkü"bu;;a ;-
hurbaşkanının güçlü yetkiIeri vaı vo sorumluluğ" y"İ İ;;;;;;şk
_
nl l'alz]erle.ilglli eleşliriler yapabiliyori rarsayalım bu laizlerle ilsili \an_
rlg| eleş|lrılerden \onİa ekonomi dIIijst olsun ama hiçbır.orumluiuğu ol-
mı]yor. Ve b§deliniüle hükümeı ödüyor. Çünkti s"-"iırı* rii. -goy].
blr yapl. """

İ]:9] 9i |Y*rn.j .:.lemindc. şunıı da.<iylgyçy;.. Tiirklye.nln yeni
anayasa baglamlndaki öncellkıi sorırnu hükümcı slstemi sorunu aecıia;r
Yeni anaya.a baglamındaki ön(elillı sorunu bi, h,krı.;J; ;;";l;.
Insan hakları sorımudur. Demokasi sorunudur. O.r" iç"ri.i";;';üİ;İ
5i5temine yöneljkte çö.,üm bulması gerğkir. ( ünkij bu.'bu şetl|de deıam
:T:: |i !:!lj" de\am edeceglnl-)öyle}en. hemen tıemen yoı< giti.
\ unku bansettüğlmıl bir demokaıik hukuk devleıi boyuıııyla birlikıe]bu-
nun ne derece s|kınt|lar doğurduğudur.

|1kaı _ttlrkiye de hühimeı srsıemini değerlendirlr(en. ışle buoı.:n bazıla_
nna gore başkanlık 5i5temi. bazılarına "l.. parlamente. re'jim, Başkanİİk
büıün denlere deva şeklinde sıınulabiliy-or. Vry" pulurn."ıİ , ,..1i.,-İti,tin
dertlerin kötiilüklerin anası gibi gosteİiiebiliyo..
Vey" ıu. ,;İ ;ü"biİi_

82