Page 80 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

Y EN l ANAYASA ARAYI Rl(oNFERANsl
li ka§llaşnrdığı o eıeştirdiğimiz sorunlara yönelik arayışlar üerinde
odaldanürsak daha iyi olur, onun için ben de mün*ün olduğunca bu ça-
hşmada sorunlu noktalardan hareketle kendime göre önerilere yer vere-
ceğim. Yoksa, yapllan eleşıiril€rin ezici bir çoğun]uğuna ben de, kaİltyo-
rum. Sabüleyin olan eleştirilerin de şu anda Mehmet Hoca"mtn yaptığı
eleştirilerin de hepsine kalılüyorum.

20ll'de önemli bir deneyim yaşad|k, Bir ilk dğneyimdi. B€lki bugün
baktığrmlz zaman bir hayal hrıklığl gibi düŞiinülebilir ama ben o kadar
fazla da hayal hrık]tğı olarak düŞünmüyorum bunu. 20l l'de, yani işte ilk
kez halkın o1uyla göreve gelenler yani mi]letin meşru temsilcileri bir
anay.§a yaptml işi için oturdular. Yeni bit anayasa işi için oturdular,
Evet, başaramadılar. o ayrl mesele. Ama bunun başlahlması bile psiko-
iojik açıdan çok önemlidir. Çünkü ilk dcfa Türkiye'de o güne kadar belki
taİaflar olarak işte değişik siyasi partiler. birbirlerini dinleyerek. birbirle_
rinin önerilerine tahammül ederek dinledileı. Bu medeni bir ortamdır ve
bu medeni ortam ilk defa Türkiye Büyük Mjlleı Meclisi çattsı alhnda
oluşturuldu. Yani bir işte Türkiye'nin Kün sorununu, HDP ile MHP veya
işte laiklik ilkesi veya diğerlerini CHP ile AK parti gibi birbiriyle kolay
kolay konuşup birbirlerinin konuşluk]annı dinlemeyecek olan, tahammül
edemeyecek olan aktörler dinlediler. Ve bunlaİ İutanak altına almdı. Bu
önemli bir nolda. orada bazı kararlar allndl çahşma ustrlüne ilişkin olarak
karar alınabilmesi için dört paİtinin mutabakatl aranacaktı. ve o nedenle
de yeni bir anayasanın sadece altmış maddesinde mutabakat sağlandl.
Dön parti uzlaşabildi. Ve sabahleyin de belirtildi o dört paninin mutabık
kaldüğı altmtş madde öyle çokta fazla heyecan verici Ve Türkiye'nin işte
temel sorunlanyla ilgili madd§ler değil. Tabi ki içlerinde çok önemli
olanlar var. Mesela benim açımdan en önemlisi şu; eğer olabilseydj ana-
yasanın birinci maddesine insan onurunu yerleştiriyoİlardı. Ve insan onu_
ruyla ilgili olan madde de dön paninin muıabalGh vardı. Bu gtizel bir
şeydi-

Yanılmıyorsam bir diğerj de G€nel Kurmay Ba§kanhğ'nın Milli Sawn_
rna Bakanlığı'na bağla nası maddesinde de mutabakat sağlandı. Ama
öbüf maddeler öyle çok fazla insan hakları bağlamında baktığnız zaman,
resmi ideolojiydi, Ve anayasanln değiştirilmez maddeleİi sorununa, çö-
züm bulan din ve vicdan hürriyeti, eğitim hakkı, vatandaşlık, hükümet
sistemi, yargınln oluşumu gibi en sorunlu noktalann hiç birisiyie ilgili
hemen hemen mutabakat yoktu. Hatta Levent Bey'in söy]ediği gibi bazı-
lannda tamamen kmızı maddğler vardı. Yani tamamen kırmlzı dediği-
miz şey, şu dört partinin hiç binsi hiçbir konu da uzlaşamadl. Hepsinin
farkll farklt öneri]eri vardı. Böyle bir tab]o vardı. Ama şunu görebiliyoruZ
artık. o dö( partinin yeni anayasa söz konusıı olduğlrnda somut önerileri
nele.dir? Bir referans kay.ağü o]amk bunları gömemiz mümkiin.

78