Page 83 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

DjYARtsAI<]R BARosU BAŞKANLlĞI

Türkiye'de maalesef parti disiplininden dolay, parti disiplinindeki lider
ağ,rhğündan dolayı parlamentolaf kanün yapıml noktasında işlevsiz kuru-
luşlar halini almışlardır, Yani Türkiye'de çıkarılan kanunlara baktığınızda
bu kanunların ezici bir çoğunluğunun hilkümetin tasarıları şeklinde oldu
ğunu görüyoru7, Ve hükiimetin tasanlanna. ciddi yanlışlıklan olsa dahi
ikidar partisi mensuplan kanunun görüşülmesi süreoinde müdahal€ et-
meken imtina ediyorlar. Bu biçimdeki bir parlamenıonun. kanun yapan
bir organ olarak ça]ışması zordur. Dolayısıyla bLı olaya yönelik aİayışlar
icerisİrde o]mamız lazım. Yine bununla alakalı olaralq belki işte millet
vekillerinin göreve gelişi noktasında, adayların belirlenmesi noktasında,
oanilerdeki merlezin ağlrllglnl klrmak geretiyor, famamen orıadan kal,
a,_ak demivorum, Yoneıebilir bi. demolrasi olması gerekir, Onun için
de oanilerin merkezin belli ölçüde tabi ki agürllğtnın olma5ı la7lm, siyası
nuni bu nelicede. Belll bir fikir blrlllıeliPi var sıyasl 1a da ideoloji doi-ğ-
'l
rultusunda. Ama burada sözgelımi b,r Diyarbaklr'ı. bir rabzon'u bir l,-
tanbul teşkiıatını tamamen divre ılışı bırakarak, bütiin adaylartn merkez-
den belir'lendiği bir sistemde miltetvekillerinin rahat ça]üşması, millelve_
killerinin ne diyelim işte o liderin etkisinden ayılması kolay kolay müm-
kün d€ğildir.

o z2man burada ittihatla birlikte çallşan bir paİlamenİoyla karşı karşıya
l.uluUİİi..i.ir. Kanun yapma süfccinde, halkı altematif yollarla birlike
İ"til gerekiyo; İ4üzakcre sürecinde, alt komisyonlar sürecinde
"İ."t
jurku rl.1.ill.İa. ama bu biçimdeki yolların oluşıı,ırulması prkala
""ru Tiİkiye'nin en ıeme! 5orunlarlndan btrtsi kanun
.imı<ilndur.' Çtınkti
."..n.tir".lri. ilgıli olarak bahsettigimi7 husu(larda kendini gö,ıcri}or,
'JJ r*r."vİ'" İrej"",,lİ otarak yürriİmede ciddı ,orunlar rar, özellıkle
t, iniot..a"ti s]or,-ınlar Mehmet Hocamın da b€lirttiği gibi, hüktiİıet
.;.rİ.i ıun,srulan Ualarnında daha [a/la karşımü/a çt[ıyor, ( ünku Tiir-
l,,.:a. ı9t) anaıasas]nda bu bütün açüktıgı}la birlihe kendi)lni göster-
.iy. br1lor,şı, ve şu anda da gösüeriyor, Daha ağ|r bir şekildğ tsöslerı,
yor.
Hükiimet sistemini Türkiye'de y€ni anayasada belirlerken, ncye göre ha-
İeket edecegi? Taışma İürecinde şlına bakmam:z |^zım, l9lJ2 anayasa-
.,"," l,rİr,İ.' si.t..i ..eı parlamenter lejime ben7iyordu, Cumhurbaş
kanl noktas!nda sorunlar rardl. Ama 2007'de cumJıırrbaşkant bağIamlnda
;;;İİ;t. ;"ltİ" yaşandı ve bir tepki olarak cunüurbaşkanın, halkın
o068'le
"-,,İ, *.iİ.." usulti benimsedi, Halk bunu kabul (ılı, Ve sun-
.j"İal a1';." zOll y|lünda da bir cunüuübaşkan, halk ıara[ından scçildi,
Ve bu cumhurbaşkanı da Şimdiye kadarki hiçbir cıımhurbaşkanlnln Kuı,
]anmadığı olçüde'ciddi biçimde yetkileIini kullalrryor, Ve anayasal stnlr-
İ". a" r?.l"v"*l. şekilde. mıııngter diizentiyor veya ışıe yaptüğı konuş-
malarda bu bah5enigimiz husu5laI gö/ümü/e çarp,yor, Ama bu \adece bu

8l