Page 110 - Tasarrufun İptali

«TASARRUFUN İPTALİ DAVASI» DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
ad» 547 olan -ve uygulamada «mehlâs» ya da «takma ad» da denilen-
nam-ı müstear durumunda, borçlu çeĢitli nedenlerle -özellikle, konu-
muz bakımından, alacaklılarından mal kaçırmak amacı ile- «kendi adını
gizleyerek, yapmak istediği hukuki iĢlemi bir baĢkasına, kendi hesa-
bına» yaptırır. 548
Borçlunun adını gizleyerek, borçlu hesabına ancak kendi adına
hareket ederek üçüncü kiĢilerle iĢlemde bulunan bu kiĢiye nam-ı müs-
tear denilir.
Uygulamada, borçlunun gerçekte kendi adına satın almak üzere
bedelini ödediğini bir taşınmazı veya aracı, alacaklılarından kaçırmak
amacı ile yakınları adına tescil ettirmiĢ olması halinde, tasarruf (hukukî
iĢlem) dıĢarıdan üçüncü kiĢiler arasında yapılmıĢ görünmesine rağmen,
gerçekte bedeli borçlunun malvarlığından çıkmıĢ fakat karĢılığı, borç-
lunun arkasına gizlendiği kiĢinin malvarlığına girmiĢtir. 549
Medeni Kanun ve Borçlar Kanununda bu kurumu düzenleyen açık
bir hüküm bulunmamasına rağmen, gerek doktrinde 550 ve gerekse
-aĢağıda belirteceğimiz gibi- Yargıtay içtihatlarında; -biraz sonra
belirteceğimiz gibi- «nam-ı müstear iddialarının dinlenebilir» olduğu
kabul edilmektedir.

Kanımızca tüm nam-ı müstear vasıtasıyla iĢlem yapılan durum-
larda ĠĠK. 277 vd. göre iptâl davası açılabilir. 551 552

Yüksek mahkeme -eski tarihli- bir kararında «borçlu kocanın,
borcunu ödememek amacıyla kendisine ait (parasını ödeyerek/satın
aldığı) aracı, trafikte karısı adına tescil ettirmesi olayının nam-ı müs-

547 Türk Hukuk Lügatı, 3. Baskı, 1991, s: 266 – İENER, E. Hukuk Sözlüğü, 2001, s:
586 – YILMAZ, E. Hukuk Sözlüğü, 2004, s: 897
548 Bknz: 4. HD. 3.7.1973 T. 7053/7760 (www.e-uyar.com)
549 KOSTAKOĞLU, C. agm. (Ad. D. 1989/6, s: 12 - Yasa D. 1989/8, s: 104 vd.)
550 KOSTAKOĞLU, C. agm (Ad. D. 1989/6, s: 12 - Yasa D. 1989/8, s: 104 vd.)
ERDÖNMEZ, G. agm. s: 86
551 KarĢ: MUġUL, T. age. s:1290
552 KarĢ: ERDÖNMEZ, G. agm. s: 85 vd. (Bu görüĢe göre; «Ģahısta muvazaa» yani,
«taraflardan birisinin ismini, üçüncü kiĢilerden gizlemek amacı ile, baĢka bir
kiĢinin öne sürülmesi» durumunda örneğin; borçlu (B) ve onunla birlikte hareket
eden (C), alacaklılardan mal kaçırmak için (Ü) ile anlaĢırlar ve (C) ile (Ü)
arasında bir satıĢ akdi yapılırsa, bu satıĢ akdi «muvazaalı olduğu» için muvazaalı
tasarruflar hakkında da ĠĠK. 277 vd. göre iptâl davası açılamayacağından-
alacaklılar tarafından «muvazaa davası»na (BK. 18) konu edilebilir...)

110