Page 94 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

i.diİ oıb.k

Kledi konusunda çok fazla bılgjm olduğunu 5öyleyemeyeceğjm açıkçası; bu konuya şu açldan
göndermt yapmlştlm: sosya| politika, sosyal haklar/ sosyal gİvenlik çok g€niş kapsamlı b]r
konudur ve sadece çallşan kesimin, sendıkall kes min Veya memurlarln sosyal haklallyla/ sen-
dikal haklarlyla, çallşma hayaİna ilişkin haklarlyla slnlrll 9örülmemelidir. sosyal dellet ve
sosyal politika, toplıJmun bütün kesımlerini kapsar ve hakklnda şikayetçi oldt]ğumuz anayasa,
nln altmı§lncl maddesi de bütün insanlann bu hakka sahip olduğunı], devletin ilgilj kurumlan
kurmakla yükümlü bulunduğunu açlk bir biçimde belirtir. sorun, bu yazlll ıfadelerin hiçbir 9ü_
venc€sjnin olmamasl noktasında oİtaya çlkar; çünkü yoksulluk ve uluslararasl küresel kapita,
l]zmjn rekabet koşullarlnda/ hükümetler 5ermaye kesimine hizmet etmekte V€ bu konuda hiç_
bir şekilde g€ri adlm atmamaktadır. istihdam imkanlannln qittikçe daraldlğlnl, Türkiye'nin
son beş on ylldlr ciddi bir ş.kilde bğyüme rakamlaİna ulaştlğtnı/ milli gelırin katlandlğ nl
ama bununla birlikte yoksı]lluğun ciddi bir şekilde yayglnlaş!ğlnl biliyoruz. sonuç itibariyle
kalklnma v€ d€mokrasi yerine sosyal adalet ve demokrasi kavİamlarınl kulıanmamlz gerek
m€ldedır; çİnkü Türkiy€ gerçekten kalklnan, hl2l büyİyen bir ekonomi görünümü aİz edeİ
karşllaşt rmall olarak bakarsak. sosyal güVenlik, 5osyal politika gibi konularda anayasayla ]l_
gili ta|eplerimizi daha çok geljr eşitliği, gelir adal€ti Ve sosyal adaıetin mekaniımalarlnin üre_
tilmesine yoğunlaştlrmamlz gerektiği kanaatindeyim. 1980 sonraslnda çok şey değişmiştir Ve
ekonomin]n yapl5al gerekleri itibariyle tam inihdam sağlamak mümkün değildir. Ekonomi
uluslararasllaştlğı için tam jstihdam mümkün değildir, fakat çallşn kesimıeri de asgaİı ücİet_
le Veya asgari ücretin altnda, insanca yaşam koşullannl 5ağlamayacak bir ücrette çallşmaya/
insanlan böylesi bir işi bı]lduklarl zaman şükretmeye mahkom eden bir rcjim€ doğru kaymlş
durumdrylz. işsizıik o derece almlş başlni giğniş ki, bu koşullarda sosyal yardlml, asqari qe
çim, nakit destek ödenüsi qibi -ben bunu asllnda modern anayasal bir sadaka olarak qörüyo-
rum- uygulamalarla pekiştirmeye çallşlyoruz,
Arkadaşlmlzln sorduğu soru çerçevesinde, insanlara yoksulluğun kendı sorumluluklaİında ol_
duğunu göstermeye yöneljk mikro kredi uygulamalarl yapllmakta/ birer ikişer milyar bile ol_
mayacak kredileİ verilen bu insanlar piyasa koşullarlnda mücadeleye s€vk edilmekte, bunu ba_
şaramayanlar da yoksulluğUnun müsebbibi olarak damgalanmaktadır. Piyasanln çarklannln,
o vahşi çarklann insanlaİdan, özellikle de kadlnlardan başaramadlğ takdirde §ikayet etme
hakklnl bile aldlğl bir sistemdir bu.

sosyal devletin, konuşrnaci arkadaşlaümüzln da belirttiği gibi, 1980'lerden bu yana ciddi öl_
çüde tasfiye edildiği biİ ortamda, bı] olguya yeniden sahip çlkmamız 9ereken biİ noktada, 80
dncesi uygulamalara b€nz€r eskimiş/ tasfiye edilmir, bütün dünyada ve Tİrkiye'de ciddi ölçnde
tlrpanlanmış bir sist€mi savunmak yerine, daha radikal, daha so§yal adalet t€meline dayanan/
daha eşitlikçi bir sjstemi savunmamı2 ger€ktiği kanaatindeyim. Piyasa rejiminin ye.ıiden üre_
tilmesine imkan sağlayan, in5anlanmlzl onun içinde sadaka alama veya mİcadele etme konu,
muna slklştlran sistemler yerine,gelır adaletsizliğini asgariye indirmekle belli rakamlara in_
dirmekle mükellef bir devlet yapl5l jnşa etme nokta5indan siyasi mücadeleyi yürütmek gerekti_
ğinidüşünüyorum.

9?