Page 71 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

her ul!s devletin içinde bu unsurlar vardlr. Eğer asimilasyonist bir baklş açlstyla olaya bak-
m.yacaksak, farkl. kökenden, ina.çtan gelen bu insanlar ]çin ortak bir üst kimlik 0luş-
'aİkll adlandlrabilmemiz 9ereıir, ilte Du orıik kimliğe "ulusal
tu,ınamlz, bunlarl ortak bir isimle
kimlik" diyoruz. Bu kimliği oluşturamazsanlz bir ulus devlet olarak varllğlnlzl 5ürdürmeniz
zollaşlr.
lJlı]sal kimlik heİ zaman var olan biı kimlik değildir, Tarihin belli bir dönemind€ oluşturulan
siyasal bir kamliktir, Bu kimliğin başarlll olmasl yarıi ülke içindeki farkll gruplar için ortak ve
birle§tirica biİ değer olmasl ıçin, her yurttaşln k€ndlni bu kimlik içinde 9örebilmesi geİekır.
Ü kerİizde ulusal kimlik konusunda yaşanan slklntllann kaynağlnda, oluşturulan üst kimliğin
pratikte yetelince kapsaylcl olamamasl Vardlr, Türkiye'de Türk kimliği, hatta Türkiyeli klmli,
ğj defldiği zaman bunun Türk soylu olanlan ifad€ ettiği, dolaylslyla Kürtleri dlşladlğl söylen-
m.kt€dir. Her nğ kadar Levenl Köker'in d€ dediği gibi, Atatürk'Türkjye cumhuriyeti'ni ku.
ran Türkiye halklna Türk milleti denir" demişse d€, uygulamaya baktlğlmlzda gerçekten bir-
çok yasada açlkça "Türk soylu" olanlardan söz edilmiş, açlkça bu aynm yapllml§, alt kimljk.
lerden biri olan etnık Türklük, ulusal kimlikle özdeşleştirilmıştir. Böyle olunca tabii ki alt
kimlikleİden biri olan Künl€r, 9ayrimüslimler kendini dlşlanmlş hirs€der, çünkü onlar o kimli.
ğin içine 9iremez|eİ. 8izim sorunumuz buradan kaynaklanmaktadlr. Bu sorunun uIus devlet
yaplİ içinde çözülmesinin yöntemi, her etnik kiml;ğin, dinsel kimliğin kendini altlnda bulacağl
biİ şemsiye kjmlik yaİatmaktlr; ancak b! §emsiye kimliğin de çok değer yüklü olmamasl, bü-
tün kimliİleli kapsayan s.mbolik d€ğ€rler yüklenmesi 9erekir. Genel olarak bir Kürt halkln-
dan, Kürt ullsundan söz edebiliİsiniz. iran'da, Türkiye'de, suriye'de, başka yerde yaşayan bir
Kğrt halklnın varlığl bir olgudur laten; ancak bu halk farkll devletl€rin lçinde birer etnik 9rup
olarak yaşamaktadlr şu anda. Aynl ş€kilde böyle bir Türk halkl da vardlr; Bulgaristan, Yuna-
nistan Tüİklerini, 0na Asya Türklerini de içine alan böyle bjr halktan da sö2 edebilirsiniz; an-
cak o fürkler, yaşadlklan devlette bir etnik gruptur, bir mill€t değildir. Türkiye için kıJllandl-
ğ mlz "Türk ulıJsu" kavİaml da yalnlzca Türk soylu olarilarl değil, köken Ve din faİkl olmaksl-
z]n ülkenjn tüm yurtta§ıarlnl ifade etmelidir. Millet Veya ulus, ülk€ içjndeki tüm etnik, dins.l
v! kültür€1 9ruplann olu§turduğu bütündür. Bu şekjlde kapsaylcl olmayan bır ıJlırsal kimlik,
ulusal bütünlüğü sağlamak baklmlndan başanlı olamaz.

Konuya bu ş€kilde bakarsak, Kürt siyasetçilerin çok §evdiği "iki ulus", "iki halk" söylemini,
yani Tİrkiye'nin TOrk ve Kürt halklarlndan oluştuğu söylemıni aşmamlz belki mümkün olabilIr;
çinkü iki halk formülünün başaİlı bir model için doğru bir kalkrş noktasl olduğunu düşünmü,
yorum. iki halk söyleminin ardlnda, ulusal kimliğin yeteİince kapsaylcl olamamasl gerçeğinin
yattğlıln farklndaylm. Kürtler dılıandlklarl, ulusal kimlik içinde yer alamadlkıarl için bu tür
kavramlara yönelmektedir- Ama bu sorunun çözümü, ülke içindeıi etnik 9ruplan birbiİinden
daha da uzakla§!rmak değjl, ulusal kimliği g€İgekt€n kapsayücl bir ortak kimliğe dönnştüİerek
birbirine yaklnlaştlrmaktr. Kütlere ve diğ€r tüm etnik ya da dinsel gruplara karşl aynmcl po-
litikaıardan vazgeçildiğinde, her grup kendi kültürünü koruyacak V€ geliİirccek olanaklara ka-
wştuğunda, ortak bir ulusal kimlik altnda tüm Türkjye'nin birleşebilec€ğini düsünüyorum.
Kürt sorunona hukuki açıdan bakıldlğlnda -Turgut Tarhanlı da as|lnda biİaz değınmaşti, belki
daha da açacaktlr halklann k€ndi kaderini tayin hakkl dediğimiı bir haktan söz €diyoruz.