Page 67 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

etmek daha yerinde olacaktlr, çünkü d€vletın ad] Türkiye Devleti veya Türkiye cumhurayeti'dir.
ikisini b€rabe. de kullanmaktan da, yani Türkiye cumhuriyeti oevleti dem€kten de itinayla ka_
çln|lmas gerektiğini dÜşünüyorum aynca; çünkü cumhuriyet 2aten devleti içerir; cumhuriyet]n
devlet olup olmadığlndan bilinçaltl bir şüphemiz mi Var diye düşünmeden edemiyor insan.
8u bağlamda, yeni bjr anayasanln yapllmasl sürecind€ örneğin Kürtler olmazsa/ şu anda res,
mi ideolojinin dlşlama eğiliminde olduğu- o,neğin sünn, i5lam mezhepler:ain dlşlndaki dini
gruplar olmazsa, gayrimüdimleİ olmazsa, cjnsiyetin toplumsal ve siyasa] aynmlna dayall 50_
runlar yaşayan, örneğin kadlnlann temsili olmazsa bu y€nı sörl€§menin, yeni kurlcu iktidann
yaplığl anayasanln demotratik bi. nit€lik kazanlp kazanamayacağln,50rdu ibrahim 8ey. Ben
hemen cevap verip "tlaylr, kazanamaz" diyecektim ama, biraz sizlerle konuşmak içjn bl] ka-
dar erteledim. Kazanama2 tabii ki, ama bir şeyi hemen eklemem gerekir: Bu bir rezeİv değil_
dir ke§inlikle, zaten konuşmamln içınde, herhangi bir hikmet,i hükiimet kayglslyla, devletin
beka§lnln 5€kteye uğrayacağl veya ortadan kalkacağl türünden endişelerle gerçeklik derecesi
gğyet meçhuJ birtaklm korkulaİla bir anayasa düşüncesine baraya€aksak zaten hıç başlama-
yallm demeye çallşmıştlm. Ancak §unu da bilm€miz gerekır ki/ qünümüı toplumlan, örneğin
eski Yunan k€nt devl€tl€rine benzer tİ.den homojen ve cemaatçi toplum|ar değildır. Günümü.
toplumlan aslında bireysel tercihlerin çok renkli olduğu, kompleks, karmaşlk toplumlardlr;
dolayüslyla bu karmaşlkllğa mümkün mertebe iu in verebilecek, yani biley haklanyla grı]p hak
laİl üzerine veya insan topluluklannln bjr hak öınesi olarak içinde yer alabilecekleri bir kar-
maşlk siyasal örgütıenme modeli üzerin€ kafa yorduğumuıu da hatırda tutmaml2 gerekir.
Bu çerçevede biz yeni bir Tüİkiye cumhuriyeti anayasasl düşünürken, insan hak ve özgürlükle_
rini düşünürken bu GONG0'laü,l, yani Government operated N60'lan ne yapacağlr? Bir gru_
bun, biİ toplumsal örgütlenmenin, biİ siyasal aidiyetin sivil topluma mensup olup olmadlğlnl
kaİara bağlarken şunlara di*kat edeceğil: Bunlar gönullü mudü.? olneğin Ankara Tica.et
odaı bir sivil toplırm örgütü sayllmaz, çünkü 9önüllülük esaslna dayanan bir birlik değildir.
jkinci olarak, bu insanlann b:r araya gelm€ amaçlar. ned,r? Ömeğin b,r baskl ya da çlkar gru_
bu olarak bir araya gelmiş gİuplaİ da bir sivil toplum örgütü olarak nitelendirmek zordur. 0
halde ölçü nedir? siya§i iktidar uygulamalaİ karşlslnda mağdur olanlann haklannı geliştir-
mek, bu anlamda adaletsizlikle mücadele etmek, çevr€yle il9ili bir değer üzerinden siyas€ti e!
kilemek gibi amaçlarla bir araya g€linmişse Ve bu bir araya geliniş biçimi 9önüllülük ü2erine
kuruluyla, o zaman bir sivıl toplum örgütiyle karşl ka§lya olduğumuz herhalde söz götüım€z.
8u söylediklerimin içinde teorik bjl laflar diılsi de oldu tabii mecbur€n. Teorlnin malumr ali_
ni2, e§ki Türkçe'si "narariye"dir; yani teori bakmayl4 nasll bakacağlmlzl bilm€kle ilqilidir;
dolaylstyla "Çok teorik konuşuyo6unuz"da da bir teori vard,r, çünkü pratiğin k.ndi§j zat€n
t orik bir şeydir.

0İt., ur!!n
Bana yöneltilen sorular değişik konulara ilışkin. 8iraz topaİlayarak klsaca c€vap varmeye ça-
lı§aylm. ilk soru federalizmin bölünme anlamına gelip gelmeyeceğiydi. Türkiye'de pek çok kişj
böyl€ düşünmektedir. Öı€llikıe de devlet öİgütüne hakim olan baklş açlsl budur. Federaliumin
ulusal birliğin sağlanmaslnl güçl€ştireceği/ etnik ya da djnsel 9ruplarda aynlma isteği yarata-