Page 65 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

ıfthn.ı ırıkl.. (st.jy.. ıUul.t)

Türkjye anayasaslnda yer alan temel hak ve özgiirlüklel Ve anayasanln 90. maddesiyle ilişki-
lendjrilen ulu5lararasl normlann toplumda Veya kamu kurumlaİına, kurulu§lara, hatta birey-
lerc indirilmesi ndyl ge/çekleşecektlr? Biz bL normlan nasll içselleştirebilirir? ilk olurumda
Veİdiğiniz Ümraniye çöplüğü patlamasl örneğind€ devletin kamu kurumlarl bölgeye su tesisa.
tl, doğalgaz götürüyor ve devletin bu kurumlan orda yaşam hakklnln ihlal edileceğini bir şe-
kilde biliyordı]. Akabjnde de yine vermiş olduğunuz örnekte, mahkemenin tatmin edici bir ka.
rar vermediğinden bahs.ttini2. Bunu ne şekilde içselleştiıebiliriz?

L.r.nt Köl.ı
sorularrn en kolaylndan baş]aylp en kapsamll ve zor olana doğr! gideyim. En kolayi galiba
serdar Bülent Bey'in sorusu. \\Kolay/'demem lütfen me5al€nin gayri ciddiliği anlamlnda anla-
şılmasln.
H.rhalde ben kendimi iyi ifade edemedim Veya beni yanllş anladlnlz. Başörtüsüyle il9ili 9€r€k
Danlştay'ln, ger€k Anayasa Mahkem€si'nin Veİdikl€ri kararlarln bir skandal olduğunu düşünü,
yorum, hukuk mantlğl baklmlndan. Danıştay'ln taİannda yantlmlyorsam/ masum eğitimsiı
q.nç klılanml?ln var olduğu, bilha§sa başlnl belli bir ş.kilde örtenlerin masum olmadlğl tü-
İündan bir tetkik yapllmaktadlr. BU çok tuhaf bir akll yü.ütme biçimidir. Anayasa Mahkeme-
sı'ne yönelttiğim eleştirı şuydu: BıJ mantlk devam ettirilerek, bu kışilerin özellikle siyasi
amaçla başlnlörttüğü, yasaklamanın sebebinin de bu olduğü] söylenmedi. siz benden bir kanıt
talep ediyorsunuz, ancak ben zaten o kanaatte değilim. Anayasa l\rahkemesi böyle bir kanaati
orlaya koymuş olsa, sizin sorduğunu2 soruyu ben Anayasa Mahkemesi'ne soracağlm. Veya
Danl§tay'a "Hangi başörtüsünün masum olduğunu, hangi başörtüsünün siyasi ıstismal Veya
ş€riatçlllk 9ibi bir pİojenin sim9e5i olarak taklldlğlnı siz buyurun izah edin" diyebiIirjz. Yani
sorunuzun muhaübl b€n d€ğilim,,. Benim daha da gaİibime giden, "çağdaşllğa uymayan klIlk
küyafet" denmesi; bunun içinde başöİtüsü de, başka bir şey de olabi|ir. 0 "başka ş€y"in ne ol-
duğunu bilmiyoruz, Örneğin kravatslzllk olabilir, şalVar olabilir, kere olabilir..- 8u çok tehli-
k.li bir tabir- Devletin resmi görüşü açl5ından kendisinın t€hlike ya da t€hdjt algllamaslnln sı-
n,İlarl içjne almlş olduğu bil ö2el klllk klyafeti, yani başöltüsünü değjl, genel olarak başka bir
konsepti devreye soktuğunu/ o baklmdan hak ve öz9ürlüklerin önünde bir büyük potansiyel en-
9al oluşturduğunu 5öylemek istemiştim.
sizin deyiminizle, bu kurucu lelslfeyle i19'li biİ probl€m Var ve o problem 9aliba bjzi as|lnda
başka sorulan da dü§rlnmeye s€vk ediyor. aen o kurucu fels€feden Kemalizmi anllyorum. Kut.
nl Kitap "Başlanglçta söz vardı" diye başlar ya, cumhuriyet'in başlanglclnda da 5öz şudur:
Gazi Mustafa Kemal ı920 Büyük Millet Mecıisi'nde, 192ı Anayasa$'na takaddüm eden 9ö-
njşm€l€r slraslnda Meclis üyelerine hitaben konusurken "Heyet,i necmuanlzl teşkıl eden ze-
vat araslnda Türk vardlr, Kürt vardır, Aİnavut Vardlr, Çelkez Vardlr, her ne derseniz deyini: o
valdlr, hepsi ana§n islamiyedil" del. Bı]lada da biliyor§unu2, qörüşmelele damqaslnı Vuran
a§ll mesele mjlliyetçilik değjl, halkçılık kavramldlr. Tartlşllan mesele şudur: Halka kendi mu-
kadderatını, kendi kaderıni, yani k€ndi geleceğini t€n de Turgı]t Tarhan|lla atlfta buluna-