Page 56 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

qüçlendirebilen Ve bunu sadece ulusal bir düuene odaklamaylp uluslararasl planda da tanlna-
bilecek bir toplumsal örgütlenme zeminine dikkat çekilmektedir. 0y5a, bildiğinjı gibi, bU ge_
nellikle çok fazla önems€nnez.

Şayet bU İlkenin insanlannın, yeni bir anayasayl, id€al anlamda tanlmladlğlmlı hak ve özgüı
lüklerin içinde var!lk bulacağl, yeşereceği ve gelişebil€ceğj, büyüyüp serpjleceğj bir biçimde
gerçekl€$irme hakkl Varsa, o zaman şu sorudan başlamak 9erekir: Bu hak ve özgürlüklerin
9üçlendililmesin. sağlama,( üzere nasll bir bdtlanglç hattl ç'.ilebilir? tnsan haılan hukul.u
açıslndan baklldlğl zamafl/ önemli kavramlardan biri "9üçlendirme"dir Gnpowermenı. Bu
kavıaml, sad€c€ fiziksel a.lamda bir qüçl€ndirme bi;iminde değ]l/ haklann tanlnması ve 9e e-
cek ümidi vurgusuyla birlikt€ düşünm€k ve anlamlandlrmak gğrekir.
Bu noktada, yine tıaklann siyasallrğlna dikkat çeken Levent Köker'e atltta bul!nmak istiyo-
lum. Bircylerin Ve birey topluluklannln konumlarlnln 9üçlendiİilmesi, hak Ve özgürlüklelin
kı]llanllmaslndaki siyasalllğl dikkate alarak, dolaylslyla bunıJn gerçekleşebilmesj için gerekli
olanaklarl ve oİlaml sağlamakla mümkündür. Bu'siyasallık'karakteri, yarglnln işleyişinde
Varllk bulmasl gereken biİ düstiru ifade eder.

8ıJ bağlamda, çok ağır bir hukukj vakaya temas etmek istiyolum. Bu, bjr Anayasa Mahk€mesj
karandlr ve mutlak haklar niteliğinde blr ki§isel hakk n, 'işkence yasağl'nln korunmaslyla il9i-
li bir hukuki ı]yırşmazllk nedeniyle Verjlmiştir. Toplumsal veya ahlaki değerler ya da farkll ,i-
yasal konumlar baklmlndan tartlşma kaldlrmayacak, aksj iddia €dilem€ye€ek ağlrllkta b]r ko,
nudur bu. Ve hatta Anayasa'nln l5. maddesi (Temel hak ve hüdyetlerin kullanılmasınün dur-
durulna'ü) uyaİnca, savaş/ seferb€rlik/ slklyönetim veya olağanüstü hallerde bile ihlal edilme-
si düşünİlemeyecek haklar kategorisi araslnda yer a]lr.

Anayasa tüahkemesj'nin bu karannda, be li hükümlerinin Anayasa'ya ayk nllğı ıddialarlnl in-
celediği, 2000'ljylllann başlannda kabul ediien şartl sallverme kanunıJ (46]6 sayüll Kanun)
kapsamlnda yer alan kişiler belirlenirken, işkenc€, aşağllaylcl veya insanllk dlşl muamele suç-
lanndan sorumlu bulunup haklannda mahkümiyet karan Verilmiş Veya bu konuyla bağlantlll
olarak, henüz haklallnda adli ya da idari soruşturmanln 5ürmekt€ olduğu güvenlik kuwetleri
personeli, kanun kapsamına dahil edilmemiŞti. Böylece, hak]anndaki davalar 5ürecek veya biİ
mahkomiyet varsa, infaz da süre€ekt], 0 dönemde, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün de, bu yön-
de bir düzenlemeyi önl€mek üz€re €p€y gayret sarfettiği baslnda yer alml l. Bu arada, o ta-
rjhte yİrğİlİkte olan Türk c€za Kanunu'na göre, vahşiyane biİ biçimde öldürme fiilind€n 50-
rumlu tutulanlann şartll salüVerme kanunu kapsamlna allnmlş olmasl, aynca bu bağlamda
el€ştir; ve tartışnalara da neden olu$urmuştu. 8u tartlşma, adj §uçlar baklmından bu şekilde
bir öldürrne fiilini jşlemekten sorumlu olanlann kanun kapnmlna allnmasına karşln, faiIin bir
devlet görevlisi o|masl ko§uluna bağll olan, işkPnce vb. suq]arl işl€mekten sorumlür olanlarln
kanun kapsamlnda tutulmamaslnln, Anayasa'daki "kanun 6nünde eşitlik" ilkesine ayklİrllk
oluşturduğuyla il9iliydi.

Anayasa Mahkemesi, konuya ilişkin karannda "Koruduğu hukukiyalal bakınından diğertüm
suçlardan fa*h niblikte olan işkence suçunun, kamu dizeni ve knu giivenliği gibi amaçlarla
46J6 saylü Yasa kapsanü düşünda bürakülnasında hukük devleti ilkesine aykı rk" bulunmad!

5/t