Page 152 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

katmayacak denli 9üçlü olmalan, aradaki mesafenin, normatif anayasayl etkisiz tıale qetile-
cek denliaçrlmaslna sebep olur ki, bu durum, l\hırkukun gücü.nün değjl, "gİcün hukuku''nun
hakim olmanna yol açar. ikinci olaİak, normatif anayasan]n mevcut siyasal şartlan Ve top,
{umsal ihtiyaçları hesaba katmamas| da onu 9erçekliğe yabancllaştınİ/ doıayl§lyla reel anaya,
sayla ara§lndaki m€safeyi derinleİirir ki, bu durum normatif anayasanln etkisiz hale gelmesi
sonucunu doğurür.

Normatif anayasa toplumdaki siyasal gerçekliğe damgaslnl vurduğu ölçüd€ bu iki kavram bir-
billerjne yaklaşlrlaİ. Ancak bu yaklnlaşmanln mümkün olmasl için, normatif anayasanln fiili
sjyasal şartlaİa yabancl olmamasi, toplumsal ihtiyaçlara bigane kalmamasl geİekir. Ferdi-
nand Lasall€ 1862'de kaleme aldlğl bir yazlda, toplumsal gerçekliİ ve ihtiyaçlar ile anayasa
arasında keskin bir çelişki bulunmasl halinde anayasayl hiçbir ş.yin kurtaramayacağlnl, ona
Tanİ'nln bile yardlm edemeyeceğini b€lirtir. ozellikle toplumsal çeşitliliği, faİkllllğl ve çoğul-
Culuğu h€saba katmayan, aksine onlan yok saya.ı veya yok etme nıyeti taşlyan anayasalann
bu kadere mahküm olduklannl söyleyebiliriz.

Türkir.'d.ki Anay.n İ.İlşn.l.r|

TOrkiye'deki anaya5a tartlşmalarlna bu genel çerçeved€n bak!ğımlzda kısaca şu tespitl€rİ ya-
pabiİiriz:
. AKP'njn isteği izerin€ hazlrlanan taslak Ve AKP'nin buqüne kadarki tutumu, Türkiye'd€

eg€men siyaset ve devl€t zihniyetinden bir \'kopuf'un d€ğjl, belli konularda slnlrll bir\\rö_
tuş"un hedefıendiğıni gösteriyor. Üstelik demokrasi Ve örqürlükler alanında hiçbir ladikal_
ıiİ iç€rmeyen bu "rötuş/', öze|ljkle ekonomik ve sosyal haklar alanlnda, .'tarihs€l kaza_
nım|ar"ln budanmasl gibi bır.\gerileme''yi da içeriyol. 8aşka bir dayişle AKP, yeni anaya_
5a girişimini, neoliberal politikalaİın önİne çlkmasl muhlemel olan anayasal engelleri tas,
fiye etm€n;n biıaracı haline getirmeyi afiaçlamaktadlr.
. Öte yandan, bütün "siVillik" iddia]anna rağmen, anayasa süİecinin yurttaşlann geniş, et'

kili ve anlamll katlllmına açllması yerine, biçimsel Ve çoğu zaman etkısiz kaüllrn formlalı-
nl dayatma manevrasl her geçen gün daha aç k hale 9eliyor. Esasen, düşünce ve örgrtlen,
me öz9ürlüğünü sınlİıayan hukuksa' ve fiili şartlarda değişikljk yap]lmadan gerçek anlam-
da bir katlllm da mümıün değildir. AKP'nin ise böyl€ biİ derdi olmadlğl anlaşlllyor.
BU durumun "yeni anayasa/'çalışmalannln AKP'yle ö2deşleştirilm€si Ve bU şekilde çıkacak
bjr anayasanln "AKP'nin mall'' olaraİ 96rülmesi sonucunu doğurmasl da çok muhtemeldir,
Böyle bir anayasanln yaşama şansl zaylft]r, Bjr anayasa toplumda kutuplaşmaya yol açlyorsa,
o anayasa artlk toplumsal §trleşme niteliğine ulaşamaz. oysa anayasa|ar bir toplumda birlik-
te yaşamanln temel kurallannı asgari düzeyde düzenleyen metinleldir. içeriği ne olur§a o]sun,
sadece biı k€simle özdeşl€ş.n bir anayasanln toplumsal banşa katkl sıJnmas., demokrasi ve
öz9ürlİkleİin gelişmesine elverişli bir siyasal kültüre kaynak olırştulması b€klenemez.
. AKP, bugüne kadarki i.raatlanyla '.eski''nin siyas.t ve yönetim zihniyetinin pek çok ara_

zlnl bünyesjrıde taşldlğ nl göstermi§tir. Özell]kle insan haklannı pervaslzca ihlal eden dev_
150