Page 157 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

Teknik olarak 1. ve 2, maddeyi değiştiremez, mevcut pros€dür içinde yeni bir anayasa hazürla-
yabilirsiniz. Şu surumda arneğin ben "Türkiye d€vleti, demokratik cumhüriy€tiir" desem, bir
değişikljk yapmlş ml olurum? Devlet biçimi olarak cıJmhuriyet ne demektir? Böyle bir devlet
tanlmı yoktur; "cumhuriyetin organlan nedir, nasl1 kurulur, önerdiği haklar nelerdir?" soru-
5una l.imse cevap veremez, Doldy sly'a kurduğunuz c;mlen,n lçini doldulmak; tslami cumhuri
yeten mi, sosyali5t cumhuİiyetten mi, faşist cumhuriy€tten mi, demoklatik cumhuriyetten mi
söz ettjğiniıi açlklamak; bir ilke beljrl€mek zorundaslnız. Demokrasi mevcut anayasada da,
yeni hazrrlanan taslakta da top]umun öİgütlenmesin] ifade eden bir kavram değildir k;, onun
gereklerinj, öz9ürlüklerin güvencesi olarak kullanabilelim.,. Batlda demokrasi b]r devlet biçı
midir; bizde is€ sadec€ ne oldırğ! bilinmeyen bir devlst biçiminin temel ilk€lerinden biri. 0e-
mokrasiyle cumhuriyet arasında yara!lan bu çatlşmayl ortadan kaldlımak ve devlet biçimi
olarak cumhuriyet Ve demokrasiyi aynllaştürmak dur!mundaylz.
"Demokratik cumhuriyet"ten söz etmek 1- Ve 2. maddelerde değişiklik yapmak anlamlna ge-
ljr, ki değiştirme prosedürüne taklldlğımlzda bu usul tartlşmalanndan, ş€kil tartlşmalanndan
kendimı2i koparabilmemiz mümkün değildir. Elb€tte ki taİtlşacağlz; ancak bana sorarsanlz
tek tek maddeler üzerinde durmak yerıne, anayasan n felsefe, toplum, bjrey v€ öz9ürlükler an-
laylş.noan, bunJ4 öİgutlermes:nln nasll 9erçe|,1e$ rieceğinden 5oz edebili/l, 0rnPğin vatan-
daşllk tanlmlnlyaparken "devlete siyasi aidjyetle bağllllk"tan söz ettiğinizde iner "Türk dev-
leti'' deyin ister "Türkiye devleti", bir tanım yapmlş olursunuz. 0nun yerin€, vatandaşlığl bi-
reylerin kendi kurduklarl ülke sünlİlarl içindeki topluma aidiyeli irade eden bir kimlik olarak
9örürseniz, başka bir persp€ktif söz konusu olur. 1, maddede de bı] toplumun bizler taraf ndan
olUşturulduğun! söylerseniz, bu "Türk" ifadesi veya dili de kendini kaybeder. H€l türlü farkll-
lığl esas allp onun üzerine bir toplum kurarak birbirimizi sevelim, s€vmeyelim- birlikte ya,
şayabileceğimiz mekanizmalarl da geljştirmi§ oluruz, Farklt düşünce biçimlerinin 6zqürlükle-
rin fiilen ortadan kaldlrllmas nl gerektiren eylemler haline dönüşmeyeceği bir toplum ü,erine

Anayasada kadlnlar, çocıJklar, yarllar v€ engelliler gibi, özel suretle korunmayl ger€ktiren
kes ml€r için alınan t€dbirler eşitlik ilkesine aykln olarak yorumlanamaz. B! doğrultuda pozi-
tif aynmcllığln anayasanln temeljne koyulduğu iddıa edildiğinde, biz burıun en doğru şekilde
nasll ifade edileceğini söyleyeceğiz. 8ence ilk üç maddenin nasll düzenlenmesi gerektiği ü2e-
rinden başladlğlmlzda, bambaşka bir toplumsal yap,lanmayl Ve onun siyasi örgütlenmesini te,
mellendirmiş ve canlandlrmlş o1uruz.

8ar ıalıllmcl
8Ukukçu olmadlğlm için bıl9isizliğimi ve merakıml bağlşlamanlzı rica ediyorum. Bir anayasa
yazlllrken bunun t€mel belirleyicisinin hakıar ve özgürlükler olup olmadlğln merak edlyorum,
Önümüzde üç dört ay]lk belli bir süre Var; acaba temel haklar ve özgürlükler tatmin edildik-
ten, yeterli konsensüs sağlandrktan 5onra anayasanln g€ri kalan maddeleri hal10lmuş vaziyette
midir. değil midir; bunu merak ediyorum.
Anayasada devlet politikaslnl belirleyen birtakım yaılll kurallar vardır. Erneğin gençlık ve
spor devl€t politikasü olarak bir alada ele alünlr. Yeni taslakta bı] madd€nin çlktlğlnr ve "aile