Page 161 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

"Kİrt" kimliğinin anayasada açlkça anılmasl için bir g€İekçe olamaz. Yapllması g€feken, baş,
ka kimlikleri inkar eden bütün ifade]erin aylklanmasl, bütün kimlikleri/ daha doğrusu toplum-
daki kimlik çoğulculuğ!nıJ, çokkültürlülüğü tanlyan Ve bütün kühürleri/kimlikleri eşıt sayan ge
nel bir lorm!l kullanllmasldlr. 8unun içind€ elbette Kürt de olacakİr; bir Kürt ile biİ Lazın or
tak çocuğu kend]ni nasll tanlmlarsa o da olacaktlr- 0n yıl sonra bir Kürt jle bir Lazdan doğan
bir çocuk kendine "Külaz" diyebilir. Eğer bugün mevcut oldı]ğı]nı] düşündüğümüz kimlikleri/
sayma usulüyle anayasa koya6ak/ yarln onu nereye yeaeştiİeceğiz? zaten insan haklanyla,
az nlük haklan Ve kü]türel haklarla i19ili belgelerde bütün kimliklerin Ve kültürlerin eşit olduğu
Vurgulanlr. Bu konudaki diğer ilke de topluluklann öz algl{annln kendilerini nite]eınek konu
sıJnda esas allnmasldlr; yani bir topluluk k€ndini a2lnllk saylyo6a, ayrl bir kültürel topluluk
saylyorsa, öyle kabul edilir, Devletin farkll kimlikleri tanlmlama konusunda tekelci bir yetkiye
sahip olmaslanlayüşlbuqünkü ullslararasl insan haklan hukukunda terk edilmi§tir. 8u konuda
lsrar etm€k ayrlmc]llğa ve çatlsmaya kapl açmak demektir.
Değiş]m süreçleİine etki etmek istiyorsanlz, kendi gücünüzü hiss€ttir,menjz, sözünüzü dinlet-
meni2 geİekir. Bunun adl hegemonya mücadelesidir. Burada lartıştlğlmlz anayasa ba9ta ol-
mak üz€re bütün sorunlar toplum5al ve siyasal qüç dengelerin€ göre çö2ülürler veya biçiml€,
nir]er. Eğer bu kadar karamsarsan z, topllmsal ve siyasal gücünüz ya da kendinire güveniniz
eksik denektir. 8unu artlrmanln yolı]nu aramallslnlz,

Eir ı.llİncl
Ben türban konusunun bira, daha aydln]lğa kavı]şturulmaslnl v€ hocalarlmlzın bu konudaki
kişisel görüşler]ni açlklamalarünl rica ediyorı]m.

s.vtap Yokul

Anayasada türbanla ilgili açlk bir ifade yokken, Özal döneminde çlkaılan bır yasayla kllık kl
yafetin s.rbest olduğu kabul €dildi. Anayasa [.lahkemesi bu yasayl anayasadaki laiklik ilke5ine
ayklİı buldır, laikljk ilkesiyle türbanü bir arada değerlendırdi Ve türbanın laikliğe aykın olduğu
kararlna vardl. Daha sonla çlkar lan bir diğ€r yasaya ka6l açllan davada da Anayasa Mahke-
mesi benz€r bir yorum yaptl, Anayasaya türbanla ilgili açlk bir hüknm konsa, kılık klyafet s€r-
be§tisinden söz edi]se bile, Anayasa Mahkemesi'nin bıJ yorumu olduğu sürece türban yasağl

Mithat sanc.,
Ben Iürkiye'de üniveEitelerdeki türban yasağlnın, türbanla i19ili sosyal, siyasal, kültürel pek
çok sorunun tartlılmasln enqelledjğini düşünüyorum. Türban takllmaslnln çeşitli nedenlerl€
eleİirilebil€ceğini düşünen biri olmama, bun(]n katllmadlğlm çeşitli kültürel kökleri olduğunu
düşünmem€ rağmen,5lrf bu yasak dolaylslyla bugün türbanl yeterinc€ tartlFmadlğlml düşü-
nüyorum. Türkıye'de üniversitelerde türban yasağlnl öncelikle bir insan hakkı sorunu olarak
9örüyorum. Hangi dinsel gerekçeyle açıklanllsa açlklansln, eğel bir talep siyasal talep haline