Page 136 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

slra, konuşmamln ö2gürlükleİ Ve haklar bölümüne geldj. Bu ko.udakı 9örüşlerimi açlklaya_
bilmek için, başa doneceğim ve blreyjn insan türünden gelmesi nedeniyle diğer canlı varllk tür
lerinden ayırt €den özelliğinı bir kez daha vurgulayacağım. Aylrt €dıci özellik, bireyin maddl
ve manevi varlığlnl bizzat geli§tirebilme yetisine sahip olmasldlr, Öyle Ge, öncelikle b! yetjyi
korumak ve güvence altlna almak, dahası bu yetinin tüm boyutlaİlyla serpilip gelilmesini, be|_
ki de bir başka boyuta ulaşmaslnl -dara|tılmasl, yok edilmesi d€ğıl- sağlamak için vaİ olan
tüm engelleri tenizlem€k gerekir,
Biİ€yin dığer canlı varllk türlerinden aylıt edici özrlliği olan yetisj, ancak birey ya§ıyorsa bir
anlam ta§lr. Bırey yaşlyoİsa maddi-manevi varllğlnl geliştirebilir, kendi kaderıni tayin €debi,
lir. Oyle jse yaşam toplumsal iıişkilerde ve toplum yaşamlnda Ja yok edilmemesi 9ereken bir
değer değil midir?
6irey 5ahip olduğu yetiyi kendi somutluğunda değerlendirir. Vücut bireyi cisimleştirerek 9ör
selleştirir, somut Varllk olarak balirler. Vücı]dun da, onun bütünlüğünü oluşturan tüm organ,
doku ve diğer parçalanyla toplumsal ilişkilerde, toplum yaşamlnda ve siyasal düzende korun_
masl, örneğin vücut bütünlüğün dokun!lmaz]lğı, iİlal edı|emezliği, metalaştlnlamayacağl, ka
zanç kaynağlna dönİştürülemeyec€ğı vurgulanarak/ güv€nce ilnna allnmasl gerekir. sağlık
yaşamln ve vücudun 2lrhldIrj o da toplumsal ilişkilerde, toplum yaşamlnda v€ siyasal düzende
güvenceye kavuşturulmalldür.

Bifey, manevi varllğlnl doğal olarak veya tarihsel{oplumsal sür€çte edindiği değerler iilerse
niz kimlikl€İ diyebiliİsiniz ı yani somut veriler temelinde geliştirir. 8areyin rengi, cinsiyeti, et_
nik kökeni, dili, dini, felsefi dü§ünce5i, inanc, cinselliği/ özel giz alanl 9ıbi nitelikleri onun ma
nevi Varllğlnl oluştı]ran somut verjlerdir ve bü]nlaİl dokunulmazlığl, ihlal edilmez|iği toplum-
sal ilişkilerde, toplum yaşamında ve siyasal düzende korunmall/ güvence altlna allnmalldlr.
l\,4addj-manevideğerlerin bütünü bireyin özerkliğini (kişiliğıni) oluştururj bıreyin özeü,kliği, ki,
şiliğe de aynl dokunulmazllk Ve ihıal edilmezlık güVencesini gerektirir. 8ir€yin maddi_manevi
varllğ|nl geliştirmesi, onun tarihsel_toplumsal 5üreçte b€lirlen€n ve çeşıtlenen ihtiyaçlaİ nl
kaİşllayabilmesiyle mümkündür, Birey bu ihtiyaçlarl karşllandlğl ölçüde kendı kadelini tayin
edebilir,
Şu soruyır sorallm: Birey varllğlnı tek başlna sİrdİrmez, diğe/ bireylerle değişik düzeylerd€
geşitli ilişkiler kurar, içinde yaşadlğl toplumu oluşturur. Toplum yaşamlnda, üstelik toplumun
devlet b;çiminde örgütl€nmesiyle kurulan siyasj düzende, bileyin yukarldan beri saydlğlml,
maddi-manevi Varlığlnl oluşturan unsur|ar (değ€r|er) güVence altlna allnabilir mi? Toplumsal
iIişkilerde, toplum yaşamlnda/ siyasi düzende biley maddi-manevi varllğlnl nasli, hangi yollar-
la Ve araçlarla 9eliştirebilir?
Bir€y toplumsallaşlrken, kurdıdu Ve ait olduğu toplumu olıJşturduğunda, bir yere yerleşir, di
lerse yerleştıği yeri değIştirebilir, dilers€ istedıği an yerleştiği yerden çükabilir (yerleşme ve se_
yahat öz9ürlüğğ); maddi-manevi vaİllğinl çözümleyebilmek ve maddi-manevi varllğlnl geliıi,
rebilmesinde gerekli olan ihtiyaçlarlnı, bunlar n kalşllanmaslna jlişkin yollan, önerileri, araç_
lan saptayabilmek için bil9i edinir (tüm bilgi kaynaklanna erişebilme 629ürlüğü); kendi kade_