Page 131 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

Arh.n cabu* (v.n Earo.u Bıtıınl)
Yürürlüğe 9irdıği tarihten bu yana taİtltlan 1982 Anayasasl nıhayet deği$i, 8irey özgürlük,
lerin] klsltlayan ve ı980 darbesinin üİünü olan bu otoriter anayasanln yerine neyan geleceğini
tartlşmaya başladlk ve bundan sonraki süreçte de tartlşmaya devam edeceğiz. Biliyorsunuz
onada hükümet kanadlnln haı.rlamlş olduğu Ve adlna "taslak taslağl" dediği anayasa metni
kantoyuyla h€nür paylaşlldl. Bugün burada değerli konuşmacılarlmlz bu metin ü2erine qörüş-
leİini ilade €dec€kler ve $zler de sorularınlzla panelimize katkıda bulunacaksınlz.

Yen anayasanln bizlere nelel getjreceğini hepimiz meİak edıyoruz: Bu anayasada biz birey
olarak haklanmlzla birlikte kendimizj nerde bulacağlz veya bulabilecek miyiz? Şüphesiı, bu
konu da tartlşlacak bıJgün. sürckli kıJllanllan bir ifade Vır: "Farkllllklaİlmüz zenginliğimiz_
dir." BU farklll.klarlmlzln, yani bu zenginliğimizin yeni anayasada ifade bulup bulamayacağl-
nı h.p birıikte merak €ttiğimizi dİşünüyorum. Yeni anayasa birey ek§enli mi olacak, yoksa yi.
ne d€vleti m] merkeze, eksene koyacak?

§aıriI Tınrlİulu

Bizim hedefimiı bu panelleİ dizisiyle öncelikle yeni biİ anayasada temel iIkelerin ne olmasl
gerektiğini konuşmak yönündeydi; başlanglcından son hükümlerine,geçici hükümlerine kadar
bir anayasa ön€rmek gibi bir iddiamlz yoktu, Yeni bir anayasada olmasl geleken temel ilkel€l
işlğında Türkiye'nin temel sorunlannln hangı çözüm yaklaşlmlyla değerlendirılmesi gerektiği,
ni hlsaba katan, bunu esas alan bir ta4lşma di2isi başlatmayl ve aynl zamanda yeni bir ana-
yasa talebini de örgİtlemeyi amaçlamlştlk. 8€nce bu tartlşmalar baklnlndan geç kalrnlş deği-
liz; doğrudan doğruya bölge baro|an bu işin bir taraflnda yer almlş durırmdaıar. Bugün de
"Haklar Rejiminin GüVenceleri'/ hukuksal, toplumsal, siyasal düzlemde neler olmasl gerekti-
ğjni tar!9cağlz siu lerin katkllanyla. Umuyorum, yenianayasa tartlşmalarına buİadan da bir
katkı sağlamlş olacağlz.

Yü..l s.ym.n
Değ€rIi arkadaşlar, s;zl€İin önünde yapacağlm konuşmamı hazlrlarken gündamimize bir yeni
anayasa taslağl otufdu; herkes onu tartşlyor. Ben de tartlşmak istiyorum. 8u nedenle, özgür-
lüklere ve haklaİa ilışkin düşündüklerimiyeni anayasa taslağlnl hazlrlayanların onqöİdükleri
düu€nlemelere de klsaca değinerek açlklayacağlm, Umarüm slkllmazslnlz.

8irincisi, yeni anayasa taslağlnln insanl temel aldığl, "Bir€y d€vlet içjn vardır" anlaylşlnl de-
ğil, "Devlet birty için vaİdır" düşüncesini yanslttığl, t€mel hak ve öz9Orlükl€rin önünü açtığl
ileri sürülmektedir. Öyle mi? Öncelıkle b€lirteyim, laslakta "insanın" temel alındlğlna bizi
inandlrabilecek bir düzenleme bulunmamaktadlr. "Taslağl hazlrlayanlar nasll bir düzenıeme
ongors€lerdi insanl temel almlş olurlardl?" diye sorabilirsiniz, Önce yan(layaylm, sonra açlk-
layaylm.

Anayasa ilk madd€sind€ "insan türünd€ mİndemiç onur ve bunda içselleşen maddi-manevı de-
ğerlerin Ve özgürlüğün ihlal edil€mezliği bir€yin ör€rkliğini güvence altlna aldlğl ve kendi ka-