Page 120 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

denle 9ntral m.murlarl Türkçe ve İngilizce kadaİ Kürtçe, Arapç4 süryanice gibi dilleri
veyerel lehçeleri konuşabilm€lidir,
12.Belediyelğİ İullanllan dillerin yaşamaslna katklda bulunmak amaclyla yazlm kllavuzu Ve
§özlük çallynalanna destek vermelidir. Aynca dünya klasiklerinin yer6l djllere çevril,ne
sinde faaliyet gösterebilmeli ve çocuklara yönelik edebiyat s.ril€ri, €ğitjci broşürler, öykü
ve masal kitaplarlnln haz|rlanmasl gibi çal şmalarda y€r almalldlrlaİ.

ı3.Yerel dili bilmek, belediyeye allnacak person€lin iş€ 9irme koşullarlndan biri olma|ldlr.
ı4.Yeİel hizmetlerin yürütülmesi çall§malalından olan kent imal planl veya mühendis erin
ha2lrladlğl projeler resrni dilin yanı nra diğer djllerle hazlr|anmalldlr.
l5. Resrni evraklar larkll dill€ld€ hazlrlanmdlldll,
16.Belediyeler bünyesinde çeşitli dill€r€ ait ürünlerin bulunduğu kütüphaneler olmalıdlr.

TARTrşıırA BÖLÜ]riİ

8ir kıtüma|

oemokratik rejimleİd€ anayasalar toplumsal sözleşme olarak nitelendjriIirler; bü] konuda ciddi
bir konsensİs olduğunu zannediyorum. Tülkiye'deki anayasalaİ ise tabir caizse devlet tarafln,
dan hazlrlanmlş belgelerin vatandaşa kabul ettjrilmesi oıarak 96rülmektedir. Dolaylslyla bu
anayasalarda Künler, etnik gruplar taraf değildir; ben Türklerin de taralolduğu düşüncesinde
değilim, Tüıkl€r §adece tanlmlan itibariyle taraftlr.

Yeni anayasa taslağl hazürlanlrken, yeni bir anayasadan d€ğil, bir anayasa değişikliğinden söz
edilecektir diye düşünüyorum. Biliyorsunuz toplumsal sözleşma bizim aramlzda olacak; yani
Türkiye'deki etnik, uıusal, dini, ideo|ojik,sosyal topluıuklar araslnda yapllacak ve yeni anaya-
5a biıim için bir anlamda yeni bir devlet tanlml ortaya çlkaracak. Yeni anayasa d€mek, '\Bjz
bu devleti kabul etmiyoruz, bu devlet paradiqmasınln değişmesj gerekil'/ demekti4 çünkü bu
devl€t Kürtl€İin devleti değildir, Türklerin d€, diğ€r toplumsil kesimlerin d€; yeni biİ devl€t
tanlmlna ihtiyaç vardlr. 8u anlamlyla siz toplumsal sözl€ynede, taraflan devlet-vatanda§
,eklinde mi görüyoEunuz ya da vatandaş ve topluluklal olarak ml?
ikinci önemli soıu şu: Dünyada da tartlşllan çok önemli bir anayasal vatandaş]lk sorunu val.
ı970'lerde Almanya'da, şu anda öyle zannediyorıJm ki Avrupa Birliği kons.pti içinde anaya-
sal vatandaşllk Habermas taraflndan çok ciddi ele allnan sorunlardan bjri. Türkiye'de ise il-
ginçtil, anayasal vatandaşllk sorununun gündeme gelmesi bir anlamda Kürtlerin kolektif hak
lannln önüne geçilm€sj için blr kavramlaştma gibi 9örğlğyor; yani örneğın Kürtler "Bi2 ko_
l€ktif haklaİımlzl jstiyoruz, sjyasi temsil istiyoruz; bu d€vlet ulus ostü olmalldır, ideolojiler ı]s_
tü olmalldır, dinler üstü olmalldlr; ben de parlamentoda temsjl edilmeliyim, benim de hükü,
met olarak temsil edilmem lazlm, b€nim de bölgede kendi kendimi yönetrn€m gerEkir" dediği
zaman/ sanki yeni siyasal devlat yapllanmaslna karşl bir alternatif önerme gabi algllanlyor,
Acaba anayasal vatandaşlük derken bundan ml bah9€diliyoİ?

ıı3