Page 50 - Diyarbakır Barosu Türk Ceza Kanunu Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Ceza Ve Tedbirleri İnfazı Hakkında Kanun Tasarılarına İlişkin Görüş-Eleştiri Ve Önerilerimiz

cEzA MUMKEMELERI usul. KANuNU TAs^fusı

16) Hak§lz Tutuklama Tazmanatt
.
a-) Tasannın Birinci Kitap Dördüncü KElm Altlnq Bölümü (Madde: 1 41 - ] 44) Ha ksE TıJ-
tuklama Ve Tutuklama Tazminatı' başhğlnl taşlmaktadlr.
'Kaldlnlan hükümlea kenar tüşllğlnltaŞıyan Tasannln 387/2, maddesi ile "7.5.1954 ta-
rihli Ve 466 saylil Kanun DlşlYakalanan Veya Tutuklanan Kimselere Tazminat Velilmesi Hak-
klnda KanıJn'un yarürlokten kaldlrıldlğl belirtilmi§ ve anllan yasanln tanldlğl olanak, bu bö-
lümdeki düzenleme ile Ceza usul sistemimize dahil edilmiştir, Yasalann kodiJikasyonu aqsln-
dan Ve sistematiğin sağlanmasl yönüyle bu yeniliği olumlıJ karsülamaktayE.
b) An(ak, 'Tazminatln geri allnmasf kenar başllğlnl taşyan 143. maddenin son f kra-
9nda, 'Devleİ, ödediği tazminattan do]ay, kusuru bulıJnan görevlilere. beyanryla göza tlna
allnma Ve tıJtuklamada etkili olan Ve kötü niyetli olduğu hükümle kesinlesen muhbıle Ve ya,
lancl tanlğa rüCu edQa hükmü yer almaktadlr. Boylelikle, mt]hbiae Veyalancltanığa lücu et

me olanağl getirilmiştir. Ancak tutuklama karan Verilmesinde (şüpheli Veya sanık lehindeki
kantlaa toplamada ağlr kusuru ile etkil] olan), kolluk peEonelinin kapsam dlsl tutulma!,
düzenlemenin mantığı ile çelişmektedir.

17) lfade ve sorgu
"lfade Ve sorgu lçin Çağlİ başİğlnl taşlyan Tasarınln 145. maddei Ve .Şüpheli Veya 5a-
nlğln ihzan' kenal başllğl altlndaki 146. maddesi; 'lfade Ve sorgu Usulü. kenar baŞllğlnlta_
şıyan 147. maddesiVe "lfade alma Ve sorguda yasak usıJller. kenar başhğl altlndaki 148
maddesi olumlıJ düzenlemeleri içermektedir,
lnsan haklan ihlallerinin en ağlrl, ifade alma ve sorgu sürecinde cereyan etmekted l. 8u
süreçle ilgjli yasal düzenlemeden ziyade, yasa Ve hukuk kurallannln jçselleştirilemeyişinden
(yani, utgulamadan) kaynaklı olduğu bilinmektedir. ln9n haklan ihlallerinin asgariye indir!
lebilmesi, toplumun demokratikleşmesi Ve idarenin huk!ka bağlılüı ile oranthdll

18) savunma

'Şüpheli Veya sanığın avukat sedmi" kenar ba§llğl altndaki Tasarınln ]49 maddesinin
3. flkra!'Kolluk taraflndan yapllan araştırma da dahilolmak üze.e, soruşturma Ve kovuş-
turma evreleainin her aşamaslnda avukatln, şüpheli veya sanıkla gorüşme, ifade alma Veya
sorgu sürednde yanlnda olma Ve hukıJki yardımda buıunma hakh engellenemez, kısltlana-
maz' hükmünü içermektedir
Kolluk taraflndan yapllan araştlrma, ifade alma sürecinden önceki dönemi {yel göstef-
me, palmak izi alma ve diğer delilleai toplama aşamaslnl da) içerdiği gibı; ifade aıma Ve sor-
9u süre<inde (yanlnda bulunma sade(e ifade sl.a9nda olada dıJrma §eklinde anlaşllmayp)
aktif hukuki yardlrnda bulunrıayl da i(erdiği i(in düzenlemeyi olumıu karsılamaktaylz An-
cak insan haklan ihlallerjne temelt§kileden sorun, yasalarda yaz,lı metjnlerle ilgiıiolmak-
tan §ok, uygulama kaynakİdlr,
Bu kilümde yer alan Ve 'AVukatn dava dosyalafinı incelemesi. kenar basİğl altnda dü-
zenlenen Tasannın 153- maddesinin 6 flk.asındaki '8u maddenin içerdiği haklardan sı]çtan

DlY^RBAxlR BARosu YAYlNl^Rl
48