Page 83 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN ÖNCE AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
mayıp, sadece «ciro eden hak sahibinin temsilcisi» durumunda oldu-
ğundan, -az önce belirtilen «temlik» ya da «rehin» cirosundaki duru-
mun aksine- borçlu; «tahsil cirosu» ile senedi elinde bulunduran hâmile
karĢı sahip olduğu kiĢisel def ileri bu kiĢiye karĢı ileri süremez. Bu
hâmile karĢı ancak, her senette ileri sürülebilen -yukarıda örneklerini
verdiğimiz- «senedin hükümsüzlüğüne iliĢkin» ve «senet metninden
anlaĢılabilen» def‟iler ile «tahsil cirosunu yapmıĢ olan cirantaya karĢı
sahip olduğu kiĢisel def‟ileri» 475 ileri sürebilir.
Tahsil cirosuyla senedi elinde bulunduran kişi, senedi kendisine
ciro eden hak sahibinin temsilcisi durumunda olduğundan, böyle bir
senet hakkında borçlu tarafından açılacak «olumsuz tespit davası»nda,
«tahsil cirosuyla senedi elinde bulunduran hâmilin» davalı olarak

gösterilmemesi gerekir. 476 477 Sadece, senedi tahsil cirosuyla devreden
hak sahibi hakkında açılacak olan davada alınacak karar, onun temsil-
cisi durumundaki -tahsil cirosuyla senedin hâmili durumuna gelmiĢ
olan- kiĢiyi de bağlayacaktır.

Yargıtay, önceleri 478 bir «olumsuz tespit davası» niteliğinde bu-
lunan sahtelik davası‟nın -«sahtelik iddiasının herkese karĢı ileri sürü-
lebileceği» gerekçesiyle- hem «tahsil cirosu yapan ciranta» ve hem de
«senet hâmili olan banka» hakkında açılabileceğini kabul etmekteyken,
sonraki içtihatlarında 479 «sahtelik iddiası, herkese karĢı ileri sürülebilir
ise de, tahsil cirosu ile senedi elinde bulunduran banka, vekil duru-
munda olduğundan, asilden daha fazla bir yetkiye sahip olamaz. Asıl
-tahsil cirosu yapan- aleyhine alınacak hüküm, onun adına hareket eden
vekili de bağlayacağından, banka hakkında açılan davanın husumet
yönünden reddi gerekir» Ģeklindeki gerekçe ile -kanımızca da doğru
olarak- «olumsuz tespit davası»nın sadece, «tahsil cirosu yapan alacaklı
hakkında» açılması gerektiğini belirtmiĢtir.
B- Eğer alacak, kambiyo senedi niteliğini taĢımayan bir belgede
-örneğin; âdi bir senette, 480 bir ilâmda vb.- yer almıĢsa borçlu, bu bel-
gedeki alacağın gerçekte borçlusu olmadığını -örneğin; «borcunu

475 Bknz: 11. HD. 6.12.1990 T. 4516/7846 (www.e-uyar.com)
476 KURU, B. age. C: 1, s: 491 – KURU, B. El Kitabı, s: 364 – MUġUL, T. age. s:
82 – TÜRK, A. age. s: 220 – ERDOĞAN, H. age. s: 34
477 Bknz: 19. HD. 7.4.2004 t. 6579/3992; 22.4.1994 T. 4137/4119 (www.
e-uyar.com)
478 Bknz: TD. 23.3.1971 T. 1075/2452 (www.e-uyar.com)
479 Bknz: 19. HD. 6.12.1993 T. 8319/4038; 5.4.1983 T. 1835/1712 (www.
e-uyar.com)
480 Bknz: 11. HD. 30.11.1987 T. 4116/6653; 27.1.1987 T. 6658/304 (www.
e-uyar.com)

83