Page 74 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN ÖNCE AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
sürüyorsa, bu davasını sadece lehtara karĢı açmak zorundadır. Çünkü,
hâmile karĢı bu tür def‟iler -hâmilin ayrıca kötü niyetli olduğu, yani;
dava konusu senedin karĢılıksız olduğunu bile bile senedi ciro yoluyla
devraldığı kanıtlanmadıkça- ileri sürülemeyeceğinden, TK. mad. 599/I
(Ģimdi; TTK. mad. 687/1) hâmile karĢı açacağı dava reddedilecek-
tir… 424 Eğer borçlu, kiĢisel def‟ilere dayanarak açtığı olumsuz tespit
davasında, davalı olarak hem “lehdar”ı, ve hem de “hâmil”i, göster-
miĢse, davacı- borçlunun önce «senedin karşılıksız olduğunu» lehdara
karĢı -kesin delillerle- ispat etmesi, daha s o n r a da, “davalı-hâmilin
kötüniyetli olduğunu” -her türlü delille (gerekirse, tanık dinleterek)-
ispat etmesi gerekir. 425 Davacı-borçlu bu hususları ispat edebilirse
“olumsuz tespit davasının kabulüne ve dava konusu senedin iptaline”
karar verilir. Eğer davacı-borçlu iddiasını -örneğin; dava konusu sene-
din hatır senedi olduğunu- sadece lehdara karĢı kanıtlar fakat, diğer
davalı hâmilin kötüniyetini ispat edemezse, mahkemece “hâmil hak-
kında açılan davanın reddine, fakat davacının lehdara dava konusu
senetten dolayı borçlu olmadığının tespitine” karar verilmesi gere-
kir. 426
Davacı-borçlu (keĢideci), lehdarı tarafından baĢkasına -vâde tari-
hinden önce- ciro edilen kambiyo senedi hakkında -kişisel def‟ilere
dayanarak- sadece hâmil hakkında olumsuz tespit davası açabilir mi?
Yoksa “hâmil” ile birlikte “lehdar”ı da mutlaka davalı olarak göstermek
zorunda mıdır? Yüksek mahkeme kimi kararlarında, “hâmil hakkında
açılan davanın, lehdara da yöneltilmesini” 427 istemiĢken 428 kimi ka-
rarlarında «borçlu- keĢideci tarafından lehdara karĢı dava açma zo-
runluluğu bulunmadığı, sadece hâmil hakkında da dava açılabilece-
ği” 429 belirtilmiĢtir. Kanımızca, borçlu-keĢideci tarafından, ayrıca
“lehdar” da davalı olarak gösterilmeden, sadece “hâmil” hakkında

424 Bknz: 13. HD. 14.2.2002 T. 12783/1541; 11. HD. 4.6.1991 T. 2487/3743;
6.5.1991 T. 801/2909 vb. (www.e-uyar.com)
425 Bknz: 19. HD. 20.6.1997 T. 10361/6445; 25.2.1997 T. 449/1831 (www.
e-uyar.com)
426 Bknz: 11. HD. 5.12.1983 T. 5411/5463 (www.e-uyar.com)
427 “Açılan davayı lehdara da yöneltmek” ne demektir? Daha önce , hukukumuzda
-yüksek mahkemece de isabetle vurgulandığı gibi- “dava dilekçesinde „davalı‟
olarak gösterilmemiĢ kiĢilerin davaya dahil edilemeyeceğini” belirtmiĢtik. (Bknz:
Yuk. dipn: 411 civarı). Bu nedenle burada kastedilen husus her halde, dava-
cı-borçlunun ayrıca “lehdar” hakkında da dava açması ve daha sonra her iki da-
vanın birleĢtirilmesi olsa gerek…
428 Bknz: 11. HD. 23.9.1991 T. 2828/4778 (www.e-uyar.com)
429 Bknz: 19. HD. 29.4.1999 T. 2021/2892; 29.9.1997 T. 2368/7811; 20.11.1996 T.
1160/10336 (www.e-uyar.com)

74