Page 73 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN ÖNCE AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
tespit davası açan borçlu (keşideci) daha sonra bu davayı, senet lehda-
rına yöneltemez. 415 Bu durumda da, senet lehdarı hakkında ayrıca yeni
bir dava açılması gerekir...
Kambiyo senedine (poliçe, bono, çeke) bağlı bir alacak hak-
kında ancak, “lehdar” 416 , (eğer lehtar iki kiĢi ise, ikisine karĢı birlik-
te) 417 “ciranta” ya da “hâmil” 418 sıfatını taĢıyan kiĢiye karĢı olumsuz
tespit davası açılabilir. Bu sıfatlardan hiçbirisine sahip olmayan kiĢi
aleyhine olumsuz tespit davası açılamaz. 419

Eğer kambiyo senedi lehdarı tarafından vadeden önce baĢkala-
rına ciro edilmemiĢse, bu senede yönelik olumsuz tespit davasının
sadece lehdara karĢı açılması gerekir. Buna karĢın, kambiyo senedi
-vâde tarihinden önce 420 - lehdar tarafından baĢkasına ciro edilmiĢse,
“olumsuz tespit davasının senedi elinde bulunduran hâmile karĢı açı-
labileceği, lehdara karĢı açılamayacağı” Ģeklinde, uygulamada hatalı
bir kanı vardır. Halbuki, bu durumda keĢideci tarafından hem lehtar
ve hem hamil aleyhine olumsuz tespit davası açılabileceği gibi sa-
dece lehdara karĢı da olumsuz tespit davası açılabilir. 421 Çünkü, bu
tür davayı lehdara karĢı açmakta davacı borçlunun hukukî yararı var-
dır. 422 423 Bu davayı kazanan davacı-borçlu, dava konusu senet bede-

lini, senedi elinde bulunduran hâmile ödemek zorunda kaldıktan sonra,
elindeki bu ilâma dayanarak, lehdar hakkında geri alma (istirdat) davası
açarak, ödediği parayı lehtardan geri alabilir... Hatta, davacı-borçlu,
kiĢisel def‟ilere dayanarak “senetten dolayı borçlu olmadığını” ileri

415 Bknz: 11. HD. 2.10.1980 T. 4363/4478 (www.e-uyar.com)
416 Bknz: 19. HD. 3.6.2014 T. 7147/10441; 10.3.2014 T. 89/4570; 11. HD. 12.4.1988
T. 882/2267 (www.e-uyar.com)
417 Bknz: HGK. 8.5.1987 T. 11-674/357 (www.e-uyar.com)
418 Bknz: 19. HD. 27.3.2012 T. 10814/4968; 11. HD. 29.5.2014 T. 2135/10050; 19.
HD. 4.12.2013 T. 14773/19286 (www.e-uyar.com)
419 Bknz: 11. HD. 12.4.1988 T. 2743/2306; 13.9.1982 T. 3497/3446 (www.
e-uyar.com)
420 Bknz: Eğer kambiyo senedi vade tarihinden sonra baĢkasına ciro edilmiĢse bu
ciro “alacağın temliki” sonuçlarını doğuracağından, borçlu, lehdara karĢı ileri
sürebileceği kiĢisel def‟ileri, senedi ondan vadeden sonraki ciro ile almıĢ olan
hamile karĢı da ileri sürebileceğinden, bu durumda olumsuz tespit davası sadece
„hamil‟ hakkında açılabileceği gibi, „hamil ve lehdar‟ hakkında birlikte de açıla-
bilecektir.
421 Bknz: 19. HD. 29.4.1999 T. 2021/2892; 29.9.1997 T. 2368/7811; 20.11.1996 T.
1160/10336 (www.e-uyar.com)
422 KURU, B. age. C: 1, s:491, 544, dipn:242 – KURU, B. Menfi Tespit Davası ve
Ġstirdat Davası, s:60 vd.
423 Bknz: 19. HD. 3.5.1996 T. 1311/8894; 11. HD. 5.3.1990 T. 1247/1842 (www.
e-uyar.com)

73