Page 222 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN SONRA AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
istem ayrı ve birbiriyle çelişkili olmadığından, davacının -sahtelik id-
diası incelendikten sonra- karşılıksızlık iddiasının da incelenmesi ge-
rekir...” 382 , “... Davacı, dava dilekçesinde, „dava konusu senetten do-
layı borçlu olmadığının tespitini‟ istemiş ve kademeli olarak birden
fazla „senetteki imzanın kendisine ait olmadığı‟ ve „davalı şirkete
borçlu bulunmadığı‟ vakıalarına dayanmıştır. HUMK.‟nun 74, 75, 76.
(şimdi; HMK.‟nun 26, 31 ve 33.) maddeleri hükümlerine göre, hakim
davacının bildirdiği maddi olay ve talep sonucu ile bağlı ise de, taraflar
arasında geçen maddi olayda hangi hukukî sebebe göre hüküm veri-
leceğini re‟sen tayin ve takdir eder. Bu itibarla, kademeli olarak ileri
sürülen hukuki sebeplerden birinin, diğer hukuki sebebin incelenme-
sine imkan verir niteliği bulunduğu müddetçe, terditli veya fazla hukuki
sebep sırasıyla bir davada inceleme ve tahkik konusu yapılabilir…” 383
diyerek, «kademeli (terditli) biçimde açılan olumsuz tespit davalarının
dinlenmesi gerektiğini» kabul etmeye baĢlamıĢtır.
Yüksek mahkeme, aynı gerekçe ile,

√ «Menfi tespit davasının birbiri ile çelişmemek kaydıyla birçok
sebebe dayalı olarak açılabileceğini» 384
√ “Sahtelik ve muvazaa” iddialarının, 385

√√ “Sahtelik (imza inkârı) ve hile”, “esaslı hata” iddialarının 386
√√ “Hile” ve “bedelsizlik” iddialarının 387
√√ “Hile”, “bedelsizlik” ve “kumar borcu” iddialarının 388
√ “Sahtelik”, “hile” ve “anlaşmaya aykırı doldurma” iddiaları-
nın 389
„aynı dava içinde kademeli (terditli) olarak ileri sürülebilece-
ğini‟ kabul etmiĢken, “ „hile‟ ve „ikrah‟ iddialarının 390 , „imza inkârına
dayalı sahtelik iddiası‟ ile „ödemeye dayalı bedelsizlik iddiası‟nın, 391

382 Bknz: 11. HD. 21.4.1987 T. 1465/3221 (www.e-uyar.com)
383 Bknz: 11. HD. 3.2.1984 T. 103/505 (www.e-uyar.com)
384 Bknz: 19. HD. 24.04.2014 T. 10420/7895 (www.e-uyar.com)
385 Bknz: 11. HD. 10.4.1987 T. 2222/2115 (www.e-uyar.com)
386 Bknz: 11. HD. 27.1.1987 T. 6877/271; 8.10.1985 T. 3926/5125 (www.
e-uyar.com)
387 Bknz: 11. HD. 24.4.1984 T. 1610/2306 (www.e-uyar.com)
388 Bknz: 11. HD. 29.6.1982 T. 3154/3163 (www.e-uyar.com)
389 Bknz: 11. HD. 11.12.1975 T. 5113/7285 (www.e-uyar.com)
390 Bknz: 13. HD. 20.4.1984 T. 1479/3067 (www.e-uyar.com)
391 Bknz: 11. HD. 15.10.1981 T. 3758/4229 (www.e-uyar.com)

222