Page 220 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN SONRA AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
(6) Bknz: Yuk. “ĠCRA TAKĠBĠNDEN ÖNCE AÇILAN
OLUMSUZ (MENFĠ) TESPĠT DAVASI”NA AĠT DĠLEKÇE ÖR-
NEĞĠ, dipn. 6, “s: 69-82”
(7) Olumsuz tespit davalarının “yargılama usulü” hakkında Ġcra
ve Ġflâs Kanunu‟nda özel bir hüküm bulunmadığından, bu davalara,
genel hükümlere göre bakılır... 375
U y g u l a m a d a k i önemi nedeniyle belirtelim ki; 6100 sayılı
yeni HMK.nun 209/(1). maddesinde “adi bir senetteki yazı veya imza
inkar edildiğinde, bu konuda bir karar verilinceye kadar, o senet her-
hangi bir işleme esas alınamaz” denilmiĢ olduğundan ve -olumsuz
tespit davaları hakkında yerel mahkemelerce verilen kararları temyizen
inceleyen- Yargıtay 19. Hukuk Dairesi -05.07.2012 tarihinden sonra
yapılan icra takipleri üzerine açılacak olan olumsuz tespit davalarında
uygulanmak üzere 376 - “İcra takibinden önce bonoda tahrifat iddiasına
dayalı olarak açılan menfi tespit davalarında İİK.‟nun 72/III. maddesi
uyarınca %15 teminat karşılığında „icra veznesine girecek paranın
alacaklıya ödenmemesi‟ şeklinde mahkemece tedbir karar verileme-
yeceğini; yeni HMK.‟nun 209. maddesi uyarınca teminatsız ihtiyati
tedbir kararı verilmesi gerekeceğini” belirtmiĢtir. 377
Burada, uygulamada çok önem taĢıyan ve hiç uygulanmadığı ya da
yanlıĢ uygulandığı için verilen hükümlerin yüksek mahkemece bo-
zulmasına neden olan bazı usul hükümlerine ve yüksek mahkemenin
bunları yorumlayıĢ (uygulayıĢ) biçimini gösteren içtihatlara değinile-
cektir.
Olumsuz tespit davaları “kademeli (terditli) dava” Ģeklinde açı-
labilir [HMK. mad. 111/(1)]. Yani bu davalarda davacı, kademeli (ter-
ditli) olarak iki ayrı talepte bulunabilir ve mahkemeden, önce „asıl ta-
lebi‟ -örneğin; „senedin, sahte olduğu için iptali istemi‟- hakkında bir
karar verilmesini ve bu talebinin kabul edilmemesi -senedin sahte ol-
madığının anlaĢılması- halinde „ikinci talebi‟ -örneğin; „senedin, be-
delsiz (karĢılıksız) olduğu için iptali istemi‟- hakkında bir karar veril-
mesini isteyebilir.
Uygulamada, özellikle “sahtelik” ve “bedelsizlik” iddialarının
aynı davada -kademeleri (terditli) olarak- ileri sürülmesi kuĢkuyla

375 UYAR, T. Olumsuz Tespit Davasında Yargılama Usulü (Yargıtay D. Tem-
muz/2005, s:367-392)
376 Bknz: 19. HD. 28.02.2013 T. 16548/3783; 23. HD. 11.03.2013 T. 991/1428
(www.e-uyar.com)
377 Bknz: 19. HD. 17.05.2012 T. 3644/8311 (www.e-uyar.com)

220