Page 213 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN SONRA AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
U y g u l a m a d a; icra takibinden sonra «olumsuz tespit davası»
açan borçlular, kimi kez d a v a a ç a r k e n, «takip konusu borcun
tümünü (iĢlemiĢ faiz ve masrafları ile birlikte) ve ayrıca bunun %15‟i
oranındaki güvenceyi» mahkeme veznesine yatırmakta ve mahkeme-
den, yatırdıkları bu paranın dava sonuna (karar verilinceye) kadar ala-
caklıya ödenmemesi hususunda «ihtiyati tedbir» isteminde bulunmakta
ve mahkemeler de istem gibi karar vermektedirler.
Kimi kez de, -kanımızca daha doğru olarak- «icra dosyasına» tüm
dosya borcunu -takip giderleri ile birlikte- n a k i t olarak yatırıp,
mahkemeden, «icra dosyasına yatırdıkları paranın alacaklıya öden-
memesi» hususunda ihtiyati tedbir istemekte ve mahkemenin kararında
bildirdiği -alacağın en az %15‟i miktarındaki- teminatı «mahkeme
veznesine» yatırmaktadırlar. Böylece, borçlu bundan sonra mallarının
h a c i z edilmesini ve satılmasını önlemektedir. 336
Böylece, ĠĠK. mad. 72/III hükmü, daha geniĢ ve daha farklı bir
uygulama alanı bulmaktadır. ĠĠK. mad. 72/III‟de bu olanak, açıkça
davacı-borçluya tanınmamıĢtır. Olumsuz tespit davası ile, «daha önce
baĢlamıĢ olan takibin durdurulamayacağı» yani bu davaya rağmen,
alacaklının takibe devam edeceği, borçlunun mallarını haciz ettirip
sattırabileceği ancak, «satış (paraya çevirme) sonunda icra veznesine
girecek paranın -yüzde onbeş güvence karşılığında- alacaklıya öden-
memesine» karar verilebileceği ĠĠK. mad. 72/III‟de öngörülmüĢtür.
Uygulamada -az önce belirttiğimiz- izlenen yol için madde ıĢık tut-
mamaktadır. Maddenin yazılıĢ biçiminden, borçlunun açacağı olumsuz
tespit davası ile «malların paraya çevrilmesini önleyemeyeceği» kanısı
uyanmaktadır. Ġleride, maddede yapılacak yasa değiĢikliğinde, mad-
deye bu yönden açıklık getirilmesi yararlı olacaktır. 337 Böylece bu-
günkü uygulama, yasal dayanağa kavuĢmuĢ olacaktır.
ĠĠK. 72/III‟ün yazılıĢ biçiminden, takip borçlusunun icra veznesine
«takip konusu borcu, faiz ve giderleri ile birlikte» nakit olarak (ve
Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin yeni içtihatları «bknz: yuk. dipn. 289»
uyarınca; icra dosyasına her an paraya çevrilebilecek teminat mektubu
konulduktan) yatırdıktan sonra ve de yüzde onbeĢ (ya da yirmi) gü-
vence göstermek suretiyle de olsa, «icra veznesindeki paranın alacak-
lıya ödenmemesine (yahut; icra dosyasına konulan teminat mektubu-

336 PEKCANITEZ, H./ATALAY, O./ÖZEKES, M. age. s: 241
337 Örneğin; ĠĠK. mad. 72/IIIson cümle “….teminat karşılığında icra veznesindeki ya
da mahkeme veznesine yatıracağı takip konusu alacağın tamamını karşılayan
teminatın (paranın) alacaklıya verilmemesini isteyebilir” Ģeklinde değiĢtirilerek
bu amaca ulaĢılabilir.

213