Page 114 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN SONRA AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
− Alacaklının elinde itirazın kaldırılmasına olanak verecek (ĠĠK.
mad. 68, 68a, 68b) belgelerden varsa -ve borçlu da İİK. mad. 68‟de
yazılı nitelikte belgeye sahip olmadığı için takibe/borca yönelik iti-
razlarını ileri süremiyorsa- borçlunun «olumsuz tespit davası» aç-
5
makta hukuki yararı vardır.
− Borçlu, genel haciz yolu ile takipte; süresi içinde ödeme emrine
itiraz etmediği için takip kesinleşmiş veya borçlunun itirazı icra mah-
kemesince kesin olarak kaldırılmış, bunun sonucu olarak borçlu «ha-
ciz», «satış» tehdidi altında kalmışsa, borçlunun «olumsuz tespit da-
6 7
vası» açmakta hukuki yararı var sayılır.
− Borçlu, genel haciz yolu ile takipte, ödeme emrine «imza» yö-
nünden itiraz etmişse, borçlunun yine bu durumda, olumsuz tespit da-
vası açmakta hukukî yararı varmıdır? Bu durumda alacaklı borçlunun
itirazı ile duran takibi devam ettirmek için mahkemede «itirazın iptali
davası» (ĠĠK. mad. 67) açarsa, borçlu bu davaya vereceği «cevap di-
lekçesi»nde „borçlu olmadığı‟ savunmasını serbestçe ileri sürebilece-
ğinden, ayrı bir «olumsuz tespit davası» açmakta hukuki yararı yoktur.
Yüksek mahkeme «borçlunun itirazı ile yapılmıĢ olan ilamsız icra
takibinin durması üzerine, henüz alacaklı tarafından itirazın iptali da-
vası (ĠĠK. mad. 67) açılmadan ö n c e borçlu tarafından olumsuz tespit
davası açabileceğini, bu aĢamada borçlunun olumsuz tespit davası
8
açmakta hukuki yararının bulunacağını, buna karĢın; alacaklı tara-
fından itirazın iptali davası (İİK. mad. 67) açıldıktan s o n r a, borçlu-
nun olumsuz tespit davası açmakta hukukî yararının bulunmayacağını
çünkü, borçlunun tüm „borçlu olmadığına iliĢkin savunmalarını bu
9
davada ileri sürebileceğini,‟ aynı Ģekilde açılmıĢ olan itirazın iptali
davası kabul edilmiĢ ve verilen karar kesinleĢmiĢse, borçlunun bundan
sonra -„kesin hüküm‟ nedeniyle, „borçlu olmadığını‟ ileri sürerek

5 POSTACIOĞLU, Ġ. age. s: 257 – KURU, B. Menfi Tespit ve Ġstirdat Davası, s:
42 – MUġUL, T. age. s: 135 – KARSLI, A. age. s: 390
6 KURU, B. Menfi Tespit Davası ve Ġstirdat Davası, s: 37, 45 – KURU, B. El
Kitabı, s: 357, 359 – MUġUL, T. age. s: 136 – KARSLI, A. age. s: 391 –
PEKCANITEZ, H./ATALAY, O./ÖZEKES, M. age. s: 237; 241
7 Bknz: 19. HD. 17.5.2004 T. 8950/5704; 11. HD. 7.12.1981 T. 7305/7927;
18.12.1989 T. 9788/7222; 19. HD. 4.10.1995 T. 6717/7855 – 13. HD. 24.11.1986
T. 4796/5742; 11. HD. 30.11.1987 T. 4044/6666; 11. HD. 28.2.1983 T. 850/951;
15. HD. 27.10.1978 T. 2036/2071 (www.e-uyar.com)
8 Bknz: HGK. 20.2.2013 T. 19-780/258 (www.e-uyar.com)
9 Bknz: 19. HD. 6.1.2014 T. 17311/621; 16.12.2013 T. 14780/19903; 4.12.2013 T.
14644/19360; 24.2.2011 T. 13689/2409; 17.6.2010 T. 8838/7723; 4.2.2010 T.
3013/999; 8.7.2008 T. 11107/7581; 16.6.2008 T. 4972/6600; 9.6.2008 T.
132/6356 (www.e-uyar.com)

114