Page 104 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN ÖNCE AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
Yasada öngörülen bir yıllık süre hak düşürücü süre olduğundan 603
borçlunun -ister dava Ģeklinde ister davadan önce- «borçlu olmadığı»
hususunu alacaklı tarafa bu süre içinde bildirmiĢ olup olmadığı,
olumsuz tespit davasına bakan mahkeme tarafından doğrudan doğruya
araĢtırılır. 604

Bu konuda, doktrin ve uygulamada tartıĢma ve tereddüt konusu
olan iki husus vardır. Bunlardan birincisi, «hata», «hile» ya da «ikrah»
sonucunda imzaladığı belgeden dolayı «borçlu olmadığını» ileri süren
borçlunun bu bildirimin sonuç doğurabilmesi için alacaklı tarafa -bir yıl
içinde- ulaĢması zorunlu mudur yoksa, bu bildirimin -bir yıl içinde-
yapılması yeterli midir? Bir görüĢe göre 605 , «iptal hakkı» denilen
borçlunun bu bildiriminin geçerli olabilmesi, yapılmıĢ sayılabilmesi
için, bir yıl içinde alacaklıya ulaĢması gerekir. Diğer bir görüĢe gö-
re 606 ise, borçlunun hükümsüzlük bildiriminin, sonuç doğurabilmesi
için, bir yıllık süre içinde, karĢı tarafa ulaĢması zorunlu değildir, süre-
nin son günü bitmeden uygun araçlarla gönderilmiĢ olması yeterlidir.
Yüksek mahkeme kimi kararlarında 607 -bir yıllık süre içinde- C.
Savcılığına alacaklı hakkında şikâyette bulunmuş olan borçlunun, bir
yıl geçtikten sonra açtığı olumsuz tespit davasının «süresinde açılmış
bir dava olduğunu» kabul etmiĢken, kimi kararlarında, 608 ise bu gö-
rüĢünden dönerek «C. Savcılığına yapılan Ģikâyetin, alacaklıya yapıl-
mıĢ bir bildirim niteliğinde olmadığını» -dolayısiyle bir yıllık süreyi
kesmeyeceğini- belirterek -zımnen (açık olmayarak)- birinci görüĢe
katılmıĢtır...

603 Bknz: 19. HD. 18.9.2002 T. 7714/5851; 3. HD. 8.6.1999 T. 4522/4669
(www.e-uyar.com)
604 Bknz: 11. HD. 6.11.1990 T. 6437/7053 (www.e-uyar.com)
605 FEYZĠOĞLU, F. Borçlar Hukuku (Genel Hükümler, C:1, 1976, s:176) – RE-
ĠSOĞLU, S .Borçlar Hukuku, 1971, C:1, s:67 – OĞUZMAN, K. Borçlar Hu-
kuku Dersleri, 1987, C:1, s:88 – VELĠDEDEOĞLU, H. V./ÖZDEMĠR, R.
Türk Borçlar Kanunu ġerhi, s:79 – UYGUR, T. Açıklamalı – Ġçtihatlı Borçlar
Kanunu, C:1, s:238
606 ÇAĞA, T. Rızadaki Fesat Sebeplerinden Biri veya Gabin ile Malül SözleĢme-
lerde Fesih Beyan Süresi (Ege Ünv. Huk. Fak. D., 1980, S:1, s:48) – TEKĠNAY,
S. S./AKMAN, S./BURCUOĞLU, H./ALTOP, A. Borçlar Hukuku, 1990, C:1,
s:614
607 Bknz: 19. HD. 11.7.2012 T. 6338/11554; 11. HD. 9.3.1980 T. 80/1599
(www.e-uyar.com)
608 Bknz: 11. HD. 26.11.1990 T. 7495/7574 (www.e-uyar.com)

104