Page 107 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN ÖNCE AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
günlük süre hak düşürücü süre olup, mahkemece re‟sen nazara alı-
nır… 623
√ «Gabin» nedeniyle -TBK.‟nun 28. maddesine göre- «bir söz-
leĢmede karĢılıklı edimler arasında açık bir oransızlık varsa, bu oran-
sızlık, zarar görenin zor durumda kalmasından veya düĢüncesizliğinden
ya da deneyimsizliğinden yararlanılmak suretiyle gerçekleĢtirildiği
taktirde» zarar gören (borçlu) «düĢüncesizlik veya deneyimsizliğini
öğrendiği; zor durumda kalmada ise, sözleĢmenin kurulduğu tarihten
baĢlayarak bir yıl ve her halde sözleĢmenin kurulduğu tarihten baĢla-
yarak bir yıl ve her halde sözleĢmenin kurulduğu tarihten baĢlayarak
beĢ yıl içinde» sözleĢmeyi iptal ettiğini bildirerek «zorda kalma nede-
niyle borçlu bulunmadığının tespitini» isteyip, «olumsuz tespit davası»
açabilir. Fakat basiretli bir iĢadamı gibi davranmakla yükümlü tacir
„düĢüncesizlik ya da „deneyimsizlik‟ nedeniyle dava açamaz... 624

II- Yüksek mahkeme, bu konuyla ilgili olarak;
√ «İİK. 89/3‟e göre açılacak menfi tespit davalarının üçüncü haciz
ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde açılması ge-
rekeceğini; 15 günlük sürenin hak düşürücü nitelikte bir süre olup
re‟sen dikkate alınması gerekeceğini» 625
√ «Mahkemece dava konusu bononun tehditle alındığı kabul
edildiğinden; 6098 s. TBK.‟nun 39/1. maddesindeki hak düşürücü süre
gözetilerek, davanın hak düşürücü sürede açılıp açılmadığının üze-
rinde durulmasının gerekeceğini» 626

√ «Birinci ve ikinci haciz ihbarnamelerine yedi gün içinde itiraz
etmemiş olması nedeniyle yasal kural gereği borç zimmetinde sayılmış
olan davacının, bu borcu ödemekten kurtulmak için on beş günlük süre
içinde olumsuz saptama davası açması gerekeceğini» 627
√ «Menfi tespit davasının 15 günlük süre içerisinde açılması ge-
rektiği öngörülmüş olup, bu sürenin haciz ihbarnamesinin tebliğinden
itibaren başlayacağını ve hak düşürücü süre olduğunu, bu niteliği iti-
barıyla mahkemece hak düşürücü sürenin resen gözetilmesinin gere-
keceğini» 628

623 Bknz: 19. HD. 06.01.2014 T. 17155/614; 11.10.2012 T. 7095/14901; 02.07.2012
T. 5234/10988; 05.10.2011 T. 690/11989; 27.04.2011 T. 10952/5714;
14.10.2010 T. 9166/11360; 09.11.2007 T. 5195/9844 (www. e-uyar.com)
624 TÜRK, A. age. s: 96
625 Bknz: 19. HD. 12.06.2014 T. 8415/11006 (www.e-uyar.com)
626 Bknz: 19. HD. 05.06.2014 T. 13475/10569 (www.e-uyar.com)
627 Bknz: 19. HD. 24.03.2014 T. 2283/5641 (www.e-uyar.com)
628 Bknz: 19. HD. 06.01.2014 T. 17155/614 (www.e-uyar.com)

107