Page 103 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN ÖNCE AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
Borçlu, en geç borç ödeninceye kadar geçecek olan süre içinde
-kural olarak- istediği zaman bu davayı açabilir. 592 Yani olumsuz tespit
davasının açılabilmesi için Ġcra ve Ġflas Kanununda özel bir süre ön-
görülmemiĢtir. 593 Ancak, olumsuz tespit davasında dayanılan hukukî
sebebin ileri sürebilmesini maddi hukuk bir süre ile sınırlandırmıĢsa,
borçlu - davacının bu süreye uyarak, bu süre içinde olumsuz tespit
davasını açması gerekir. Aksi takdirde açılan dava -esasa girilmeden-
«süre aşımı»ndan red edilir. Örneğin;
√ «Hata» 594 «hile» 595 veya «ikrah» (tehdit) 596 sonucunda imza-
ladığı sözleĢme ya da senetten dolayı borçlu olmadığının tespitini is-
teyen kiĢinin, hatanın ve hilenin 597 anlaĢıldığı (öğrenildiği), ikrahın
(tehdidin) 598 ortadan kalktığı tarihten itibaren -«hak düĢürücü sü-
re» olan- 599 b i r y ı l içinde «borçlu olmadığı» hususunu alacaklı ta-
rafa bildirmesi gerekir (TBK. mad. 39/I).
Bu bildirimin mutlaka «olumsuz tespit davası» açılarak yapılmıĢ
olması zorunda değildir. Borçlu, „«hata», «hile» ya da «ikrah» nede-
niyle borçlu olmadığını‟ bir yıl içinde karĢı tarafa (alacaklıya) -örneğin;
ispat kolaylığı bakımından noter ihtarnamesi ile 600 bildirildikten, karĢı
taraf (alacaklı) hakkında C. Savcılığına şikâyette bulunduktan -ve bir
yıl geçtikten- sonra da «olumsuz tespit davası» açılabilir. 601 602

592 Bknz: 19. HD. 4.3.2010 T. 8087/298 (www.e-uyar.com)
593 Bknz: 19. HD. 21.11.1996 T. 3930/10363; 20.11.1996 T. 2295/1032 (www.
e-uyar.com)
594 Bknz: 19. HD. 6.5.2010 T. 7475/5564; 14.3.2012 T. 12533/4073; 9.2.2004 T.
4321/897; 19. HD. 18.9.2002 T. 7714/5851 (www.e-uyar.com)
595 Bknz. 19. HD. 14.3.2012 T. 12533/4073; 31.1.2012 T. 7012/1180; 30.6.2011 T.
14029/8829; 6.5.2010 T. 7475/5564 (www.e-uyar.com)
596 Bknz: 19. HD. 5.6.2014 T. 13475/10569; 14.4.2010 T. 6454/4413; 11.2.2010 T.
3697/1383; 9.2.2010 T. 3038/1194; 27.6.2007 T. 2238/6806 (www. e-uyar.com)
597 Bknz: 19. HD. 30.06.2011 T. 14029/8829; 13. HD. 8.6.1999 T. 4522/4669; HGK.
7.2.1988 T. 1-767/987; 1. HD. 11.1.1984 T. 434/112 (www.e-uyar.com)
598 Bknz: 19. HD. 11.7.2012 T. 6338/11554; 06.05.2010 T. 7475/5564; 09.02.2010
T. 3038/1194; 11. HD. 06.11.1990 T. 6437/7053; 7.10.1991 T. 2836/5201
(www.e-uyar.com)
599 REĠSOĞLU, S. Borçlar Hukuku (Genel Hükümler), 6. Bası, s: 98 – TÜRK, A.
age. s: 93 – MUġUL, T. age. s: 65
600 Bknz: 13. HD. 1.2.1989 T. 5415/512 (www.e-uyar.com)
601 Bknz: 19. HD. 14.4.1992 T. 998/1309; 11. HD. 26.11.1990 T. 9495/7574
(www.e-uyar.com)
602 MUġUL, T. age. s: 66

103