Page 71 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Seminerleri

o tezlere, taftlşmalara hiçbir şekilde katılmıyorlar. onlarla benim yaptığım
görüşmelerde işte "Kürtlerden bahseden bir partiydi Ve biz orada yer aldlk" diyorlardl.
Yani Kürtlerden bahseden, Kürtlerin haklarlnl gündeme getiren bir partide yer a|mak
Kürt milliyetÇileri için temel bir gerekçe. Böyle bir gerekçeyle de TiP'in içinde uzun yıllar
sürecek bir mücadele dönemi başllyor. Ve bana göre 12 Marttan sonra da kopuş ylllarl
başlıyor.
,l974
ylll art|k ideolojik fermantasyon dönemi, yani, ideolojik ayrlşma dönemi. Ama
bu ayrışma döneminde bile Kürt demokratik hareketi bir bütün olarak hala sosyalist
ideo|ojiden etkİlenen ve meseleyi Türkiye'nin üniter sınlrları içerisinde düşünen bir
aşamada. Henüz çok kesin, bariz, de dafto, federal bir duruş söz konusu değil. Ama ne
oluyor? 12 Eylül'ü haz|rlayan koşullarl hatlrlarsak eğer 1977 ylll, özellikle ben çok
önemsiyorum, çünkü bu yıllar hat|rlarslnüz, yaşl uygun o|anlar hatlrlayacaklardlr, Kürt
hareketinin çok demokratik mecrada geliştiği yıllardır. Yani kimsenin burnu kanamadan
DiyarbakIr'da, Urfa'da, Ağrı'da, Batman'da belediye başkanllklarlnln kazanlldlğ|,
sendikal haklar, işte üniversitelerde var olduğu kadar çok demokratik bir muhaleıetin
geliştiği y|llar. Ve doğrusu şiddetin de hemen hemen hiç düşünülmediğı, tartışıldığı ama
çok da düşünülmediği, şiddet temelinde bir Kürt hareketinin öngörülmediği, yllar. 12

Eylül tabi ki bu konuştuğumuz meseIeleri anlama baklmından yine bir milat oldu ve 12
Eylül ile beraber başlayan süreç işte bu demokratik mecrada gelişen kürt hareketinin
saf dlşı kalmaslnl sağladı. BANA GÖRE DEVLET BURADA BiR TERciH YAPT|.. TAB|
Ki, BU DöNEM soN DERECE iLGiNç BiR DöNEMDiR VE ARAŞT|R|LMAYA
MUHTAÇ BiR DÖNEMD|R. BiR TEBciH YAPT| DEVLET VE BANA GÖRE BU
TERC|H ŞUDUR: DEMOKRATiK MECRADA GELiŞEN KÜRT HAREKETiN|N
şiDDETLE BULUŞMASlNl SAĞLADl VE SoN oTUZ YlLLlK SiYAsAL GERÇEĞiMizi
BUNU GÖRMEDEN TAHL|L ETMEK VE ANLAMAK oLANAĞl DA BEN|M AÇ|MDAN
YoKTUR.

Şimdi tabi bu hem ideolojik hem de örgütsel fermantasyon, yani Türkiye sosyalist
hareketinden, Türkiye siyasetinden ayrlşma bugün yaşadığımlz temel sorunlarln
mahiyetini asllnda açlkllyor ve belirliyor. Geldiğimiz noktada 20 yllllk 25 yl|lIk çatlşma
sürecinden Ve ortadoğu'ya ABD'nin müdahalesinden sonra, Kürtlerin şu an (ırak'ta)
içinde bulundukları siyasal statü ya da ulusal statü, şu iki gerçeği ortaya çlkarmlşt|r
diye düşünüyorum: içinde bulundukları coğraİyada, şiddeti bir siyasa| program|n aracİ
olmaktan çıkarmaları gerektiği, ikincisi devletlerin kürt etno-kü|türel dlnamiklerini
bastlrmak için neredeyse 100 ylldlr kullandıkları - Türkiye cumhuriyeti de bunlardan
biridir- şiddetin artlk bir işe yaramadığı, yüzyı|ın belki de en utanç verici projesi olan
Türkleştirme projesinin boşa çlktlğı gerçeğinin görülmesidir. Böylece bugünün, yine
ayn| şeye dönmek gerekirse, bugün çok ayrl bir mecrada gelişen ve stabilize olmuş Ve
be|ki- benim hoşland|ğlm, kullanmak istediğim bir deyimle- kabul edilebilir slnlrlarda bir
Kürt hareketi Var Türkiye'de. Yüzde 4 ile 6 araslnda bir oy potansiyeli Var (En çok aldlğl
oy yüzde 6.20 idi.) Daha önce girdiğimiz seçimlerde 4,4 ve onun üstü,5. Bu, tabi
kürtleran siyasal temsilane yeten bir oy oranl değil. 199'l seçimleri bir dönüm noktasl