Page 52 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

0iYARBAklR BARosU

kultanlLlp kuttanltmayacağl ya da nasll kutlanltabil,eceği hakkında mümkün
otduğunca çok bitgi verilmeLidiı soruşturmacü[ar kişiye, soruşturmanln han-
gi bötümünün kamuya açlk olacağlnl ve hangi bötümünün gizli katacağlnl
açlktamatıdlrtar. Kişinin, soruştulmanln bütünü Ve bir bö[ümünü klsmen red-
detme hakkl VardIr lşkence gördüğü addia edjten kişanin pro9ramlna ve istek-
te.ine uymak açin eLden 9elen hel tür çaba gösteritmeLidir, işkence gördüğü
iddia editen kişinin, soruşturmada kaydediten 9eLişmeLerden düzenli olarak
haberdar editmesi 9erekir. işkence gördüğü ıddia edilen kişi, ayrlca 5oruştur
madaki temeI duruşmaLardan ve kovuşturmanln seyrinden haberdar edi[me-
[idiı soruşturmac![ar mağduru, şüpheti olduğu düşünüten kişinin yakatandl-
ğlndan haberdar etmetidir. işkence 9ördüğü iddia editen kişi[ere,savunu ve
tedavi konusunda kendiLerine yardlm edebilecek grup[ann itetişim bitgiteri
verilmelidiı 50ruşturmacllar. işkence konusunda karşl[lk[l bitqi atlşverişi Ve
eğitim 5ağtamak için kendiyetki atantallnda faaliyet gösteren savunu grup-
tarlyla birtikte ça[lşmatldlrlaf.
|b) soruŞtu rn oc ü n ü n seçi n i

90. olayl soruşturan yetkitjteı bir kişiyi işkence gördüğü iddia editen kişiyi
sorgu[ama konusunda ana sorumLu o[a.ak beLirtemetidirLer. lşkence gördüğü
iddia edilen kişi yaşadlğı olayl, hukı.]k Ve tlp a[anlnda çatlşan pfofesyonel-
terte enine boyuna tartlşma ihtiyacl dülyabitirse de,50ruştırrma ekibi, kişinin
öyküsündekj 9ereksiz tekrarlan en aza indirmek için etinden geten çabayl
sarf etmetidir. Bir kişayi, işkence gördüğü iddia edlteni sorqu[amak için ana
soruşturmacl otarak seçerken, işkence qördüğü iddia editen kişinin soruştur-
maclnln aynl cinsiyetten, aynl kültüreL yapldan olmasl Ve anadiLiyle i[etişim
kurabilme yetisine sahip olmasl konusundaki ter.ihine özeL önem veriLme[i
dir. Ana soruşturmact oLarak be[irtenen kişinin, işkencenin betgetendifilmesi
Ve işkence de dahiIoLmak üzere traVma mağduru kişi[erle çallşma konusuda
önceden eğitjm almlş otmasl Veya deneyim[i otmasü gerektidiı Eğitim atmış
veya deneyimti bir soruşturmaclnln bu[unamadığl durumtarda ana soruştur-
macı. kişiyte görüşmeden önce işkence ve işkencenin fizjkset ve psikotojjk
sonuçlarl hakklnda bit9i 5ahibi olabitmek için her tür çabayı göstermetidir.
lşkence hakklnda bitgi, bu Kllavuz da dahil olmak üzere çeşitti mesteki ve
eğiticiyaylnta.dan,eğitim kursLarlndan ve mesleki konferanslardan elde edi-
lebi[it Aynca soruşturmaclnln ulus[ararasl uzman[ann tavsiyeterine erişebi[-
mesi ve soauşturma 5üresince yardlm a[abilmesi gerekit
(.) SoruştOrno boğlonı
91. soruşturmacı[ar çaLlştlklarl ortamı dikkatlice değerlendjrme[i ve ona göre
gerekLi önlemleri almatl, gerekli güvencelefi sağtamatüdlrtar. Görüşüten kişi-
ler ha[en hapasteyse ve misıllemeye a(lk benzer bir ortamdaysa, qörüşmeci-
nin onLan teh[ikeye atmamak için özen gdstermesi gerekir. soruşturmaclyla
konuşmanln kişiyi tehlikeye sokacağl durum[arda, kişi5et görüşme yerine
'9rup görüşmesi" yeğtenebilir. Diğer durumLarda, görüşmeci, tanlğln özgürce

50