Page 51 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

lsTAN8UL PRoToKoLü

86. DevLetin işkence oıaylna kanştlğl veya tarafslz özeI bir soruşturma meka-
nizmaslnIn kurulmasınI gerektiren 9artlann Varolduğu inanclnl destekteyen
un5ırr[ar aşağldaki[eri içerir:

(a) Kişi, potıs nezaretinde veya gözaltında son olarak görüLdüğünde zarar
görmemiş ise;
(b) otayln uygulanma şekli (modrs operondi) belilgin bir biçimde, Devl,et
destek[l lşkence oLarak nitelendirilebilirseI
(c) Devtet içinden ya da Devtette bağtantltl kaşjteı işkence soruşturmastn|
engel[emeye ya da geciktirmeye çatlşmlşLarsa;

(d) Bağlm5ı2 bir 5oruşturma kamu yararlna olacaksa;

(e) Normat soruşturma birimleri tarafından yapı[an sofuşturmalaı uzmanLk
eksiktiği ya da tarafslz o(unamamasl Veya konunun önerna, belLa bar ih[al
kal,ıb|nln belirgin vartlğl, kişinin şikayetçi otmasl ya da yukanda betirtı
ten eksiktjkter veya dığer esastl sebepter qibi diğer 9erekçeter yüzünden
zihinlerd€ soru işafetleri yaratlyorsa.
8z Bağlmslz bir 50ruşturma komisyonu kurulmaslna karar ve.en bir Devlet,
kimi husustan 9öz önünde bu[undutmalıdlr. ltk otarak,50ruşturmaya konu
olaaak kişitere, 50luşturmanın her aşamas|nda uLuslararas| hukuk taraflndan
korunan asgarl usuh guvenceler temin editmetidir ikin(i otarak, soruşLuImJ-
al[al, soruşturmanln cezai kovuşturmasl için kabut editebitia detitler sağtaya-
bitmesi içın nesneI ve ta.afslz hukuki danlşmantüğln yanl 5lra yeterti teknik
Ve idaİi pe,sonel desteğine sahip olmatldlr, U(un(ü o[arak. soruşturmaclLar.
Devletin kaynaklannln ve yetkaterinin bütününden yararlanmaLldlr. son ola-
rak, soruşturmac|[arln, ür[us[ararasl hukuk ve tlp uzman[arlndan yardIm iste-
me yetkisi olmalldlr.
2.lŞkence gördüğü iddio edilen kişive diğeltonüktorlo görüŞne

88. lşkence otaytannln doğa5| ve kişiterin çoğu zaman ylklcı bir güçsüztük
hi55i de iceren travma geçirmesi dotaylslyta, işkence gördüğü iddia editen kı
şiye ve diğer tanlktara duyarll davranmak özetlikte önemtidir. DeVtet, işkence
gördüğü öne sürüten kişileri, tanlk[an ve ailelerini, soruşturma sonucu orta-
ya çlkabitecek şiddet, şiddet tehdidi veya diğer korkutma yöntemLerine karşl
korumaIldlL soruşturmaclta. ayrıaa tanlk[ar1,5oluştulmaya dahiL o[manln so-
nuç[arından Ve soruşturmada kendilerini etkileyebitecek otan getişmeLerden
de habeldal etmelidirler.

|a) iŞkence gördüğü iddio edilen kişinin Münlotılnış onomü ve diğel kofumo
biçimIerj
89. soruşturmanln en baş|ndan itibaren, işkence gördüğü iddia edilen kişi-
ye, izlenen usu[ün niteliği, kendi5inden neden del,it istendiği, sunulan detiLin